ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ  ΑΓΩΝΕΣ  ΑΠΟ ΤΗΝ  ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ  ΩΣ ΣΗΜΕΡΟΝ

 

 

Ο ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ  ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ  ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

 

            Ενώ γνωρίζουμε πάρα πολλά για τον ανδρικό αθλητισμό της αρχαιότητος, πολύ λίγα έχουν γραφεί για τον γυναικείο αθλητισμό, αλλά και όσα έχουν γραφεί είναι ελεεινά παραποιημένα.. 

Αλλά ας αρχίσουμε από τον Πλάτωνα που μίλησε εν εκτάσει για την γυναίκα σε δύο σημεία του έργου του και  αναλύει το πρόβλημα ”Γυναίκα και Αθλητισμός”. Το πρόβλημα που απασχολεί τον Πλάτωνα στην ( “Πολιτεία” Ε 541  κ.ε ) και (“Νόμοι” Ζ804 e  κ.ε καιΗ 833 C κ.ε) είναι ο γυναικείος αθλητισμός υπό το πρίσμα της παιδείας και της πολιτικής θεωρίας. Εδώ ο Πλάτων κάνει   κριτική των θεσμών της  Ελληνικής πόλης και της δημοκρατίας, διότι μέσα σ’ αυτό το πολιτικό πλέγμα βλέπει τους μηχανισμούς εγκλωβισμού και καθυστέρησης της γυναίκας, όχι μόνον ως πολιτικού όντος αλλά και ως ανθρώπινου όντος. Γι’ αυτό ο Πλάτων εξετάζει το πρόβλημα “γυναικείος αθλητισμός” μέσα απο την πολιτική θεωρία  και την φιλοσοφική ανθρωπολογία.  Η εξέταση του προβλήματος αρχίζει απο την “φύση” της γυναίκας και έχει σκοπό να ρίξει φως στα αρχέγονα δεσμά  που κρατάνε την γυναίκα  φυλακισμένη μέσα σε μυθολογικά και πολιτικά δεσμά.  Είναι θα λέγαμε η πρώτη αμφισβήτηση  του ανδροκρατούμενου συστήματος και η χάραξη μιάς διαφορετικής προσέγγισης  σχετικά με την θέση της γυναίκας σ’ αυτό.  Και εις ό,τι αφορά τα επαγγέλματα αυτό συνδέεται με το ερώτημα εάν , εφ’ όσον γυναίκα και άνδρας έχουν την ίδια φύση, μπορεί η γυναίκα σύμφωνα με τον δικό της οντολογικό  χαρακτήρα να πράττει τα ίδια με τον άνδρα ;

 

Ισότητα Ανδρών και Γυναικών

 

Η απάντηση του Πλάτωνα είναι ότι και μπορεί και πρέπει να γίνει τούτο. Κατ’ αυτόν δεν υφίσταται νόμιμη δύναμη η οποία να μπορεί να   εμποδίσει την ελεύθερη ανάπτυξη του πλούτου των δυνατοτήτων  της γυναίκας και το επί ίσοις όροις “επιτηδεύειν” μέσα στην πόλη,  στην δημοκρατία, στις κοινωνικοπολιτικές σχέσεις. Τούτο εκπηγάζει απο την “αυτήν φύσιν” όπως λέγει ο Πλάτων “ανδρών και γυναικών” και απαιτεί την ίδια ελευθερία και παιδεία “προς διοίκησιν της πόλεως”(“Πολιτεία”453-455β)

Η ίδια φύση στον άνδρα και στην γυναίκα (“διεσπαρμέναι αι φύσεις εν αμφοίν τοιν ζώοιν”) τους καθιστούν ισάξιους στο να μετέχουν “πάντων…. επιτηδευμάτων κατά φύσιν “ όπως π. χ “ιατρική” , “μουσική”, “πολεμική “ και “γυμναστική” Παραδέχεται όμως ότι στην πράξη συμβαίνουν τα αντίθετα  σχετικά με την γυναίκα και ότι οι αρχές αυτές  γίνονται παρά φύσιν “τα νυν παρά ταύτα γεγνόμενα παρά φύσιν μάλλον , ως έοικε , γίγνεται”, δηλαδή αποτελούν βιασμό της φύσεως και αποβαίνουν σε εξευτελισμό , καταπάτηση και παραμόρφωση της γυναικείας προσωπικότητος  και της θέσεως της μέσα στην ιστορία. Ο νόμος ο οποίος συγχωρεί τέτοιες παρά φύση σχέσεις “διαφεύγει “ “αισχρόν”  “ώσπερ κύμα”   και δεν είναι δίκαιος νόμος. Ομως οι ισχύοντες άδικοι νόμοι έχουν βαθειές μυθολογικές , ιδεολογικές, πολιτικοκοινωνικές , εθιμικές  ρίζες γι’ αυτό, λέγει ο Πλάτων, πρέπει να ρίξουμε μεγάλο βάρος στην Παιδεία. Να καταστήσουμε κέντρο της νέας παιδείας την ισότητα άνδρα και γυναίκας όχι μόνον “το δυνατόν” αλλά και το “άριστον πόλει νόμιμον”

Ετσι όχι μόνον θα αποτραπεί το κακόν, το οποίον ισχύει τώρα , αλλά και οι “ομοφυείς ”γυναίκες απλευθερωμένες  απο τα δεσμά που τους έχουν επιβάλει, θα συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ιερής τάξης της ελευθερίας, ισότητος, ενότητος και δικαιοσύνης μέσα στην πόλη( στο “όσιον εν ευδαιμόνων πόλει”)

 

 Ο Αθλητισμός Απελευθερώνει την Γυναίκα

 

 Ο Πλάτων δίνει αποστομωτική απάντηση στους σημερινούς ανιστόριτους επικριτές της αρχαίας Ελληνικής κοινωνίας , οι οποίοι ομιλούν περί της γυναικείας δουλείας. Ομως διακρίνουμε στις θεωρίες  του Πλάτωνα τις πιό  προοδευτικές ιδέες   για την απελευθέρωση του σώματος και της κίνησης της γυναίκας μέσω της παιδείας και του αθλητισμού. 

Το άκρον άωτον αυτής της απελευθέρωσης που εισάγει ο Πλάτων έστω και σαν ιδέα  είναι ότι “οι γυναίκες νέες και γριές να μπορούν να αθλούνται γυμνές” και μάλιστα επειδή γνωρίζει ότι η θέση του αυτή αποτελεί μιά μεγάλη επαναστατική μεταβολή για την εποχή του δεν αρνείται να ανατρέψει τα σχετικά “των χαριέντων σκώμματα” δηλαδή τα ειρωνικά σχόλια των εξυπνάκηδων –όπως θα λέγαμε σήμερον-και “το εν οφθαλμοίς γελοίον “ όταν πρόκειται για το γηρασμένο γυναικείο σώμα, υποδεικνύοντας ότι “μάταιος ος γελοίον άλλο τι ηγείται ή το κακόν” δηλαδή ότι  το μόνο γελοίο  πράγμα δεν είναι το γηρασμένο σώμα μιάς ηλικιωμένης, αλλά είναι το κακό που συμβαίνει ακόμη με την καταπίεση της γυναίκας. Δυστυχώς ακόμη και σήμερον οι δήθεν απελευθερωμένες  κοινωνίες δεν ανέχονται τις γυμνιστικές εμφανίσεις των κολυμβητών στις ακτές.

 

Ελεύθερος Ερωτας

 

Ο Πλάτων προχωρεί σε ακρότατες και λίαν τολμηρές  θέσεις ακόμη και για την εποχή μας, η οποία όχι μόνον  αδυνατεί ακόμη και να  τις ακούσει,  αλλά και τις απορρίπτει ασυζητητί μετά βδελυγμίας. Πρόκειται για  τις γυναίκες φρουρούς της πατρίδας και την δημιουργία κοινοβίων παιδιών ,  την ανατροφή των οποίων θα αναλαμβάνει η Πολιτεία. Ο Πλάτων λέγει ότι οι γυναίκες που θα αθλούνται   μαζί με τους άνδρες και μάλιστα κυρίως σαν αυριανοί “φύλακες” της πόλης θα μπορούν να έχουν ελεύθερη  και κοινή συνουσία και τεκνοποιία με τους άνδρες  ούτως ώστε τα παιδιά τους να είναι κοινά και να μην ανήκουν σε κανένα.  Μολονότι θεωρούνται ακόμη και σήμερα λίαν προωθημένες ιδέες για τις σχέσεις ανδρός και γυναικός, αυτές δείχνουν την ένταση του Πλάτωνα να καταστήσει δυνατή την απελευθέρωση της γυναίκας. Σήμερα μετά απο 1700 χρόνια απο την επιβολή της ηθικής του Χριστιανισμού και των άλλων κοσμοπολιτικών  θρησκειών, μιά τέτοια ιδέα θα  εθεωρείτο βδελυρή για την σεμνότυφη κοινωνία μας, έστω κι’ αν η υποκρισία  περισσεύει στο σημείο ώστε να μην βλέπει την αγοραία σεξουαλικότητα, την πορνεία και την  κατάπτωση του γυναικείου σώματος, ακόμη και των παιδιών. Σήμερα το σώμα  πωλείται στα “τσιγκέλια των σεξομάγαζων” δίκην σφαχτών , και διαφημίζεται προς χάριν του κέρδους μέσα απο τις ροζ αγγελίες των ΜΜΕ ακόμη και του Διαδικτύου.  Βέβαια ορισμένες εξουσιαστικές κοινωνίες προσπάθησαν εις μάτην να εφαρμώσουν στην πράξη τις καινοτόμες ιδέες του Πλάτωνα, αλλά απέτυχαν όχι οι ιδέες του αλλά ο ανελεύθερος τρόπος με τον οποίον θέλησαν να επιβάλλουν τα κοινόβια.  Οι ιδέες  του Πλάτωνα ασφαλώς δεν εννοούσαν το αγελαίο και αγοραίο σεξ , ούτε την ρατσιστική ευγονική και την ιδεολογική εκμετάλλευση των θεσμών αυτών, αλλά στον ελεύθερο έρωτα των νέων στα γυμναστήρια, κάτι πολύ φυσικό , διότι τα γυμνά καλλίγραμα σώματα   φλογίζονται απο το ερωτικό ένστικτο και θα διψούν για ερωτική συνεύρεση μετά τους αγώνες ή τις προπονήσεις.  Η ιδέα του Πλάτωνα περί του ελευθέρου έρωτα των αθλητών είναι σύμφωνο με την φύση του ανθρώπου, ενώ το σημερινό αγοραίο παρά φύση σέξ έχει σχέση μόνον με την οικονομία της αγοράς και υποβιβάζει την γυναίκα σε σκλάβα και πράγμα προς πώληση.

            Ο Πλάτων γνωρίζει άριστα τα αθλητικά πράγματα της εποχής του , και γνωρίζει επίσης ότι για να καταστεί δυνατή η αθλητική  παιδεία   των γυναικών  και για να οργανωθεί ο νέος γυναικείος αθλητισμός απαιτείται μιά νέα θεωρία  και μιά νέα πράξη, και κάνει αυτή την τολμηρή τομή στο έργο του  “Νόμοι”.  Εδώ κάνει λόγο ο Πλάτων για “γυμνάσια “ , “ευρυχώρια”, στάδια, γυμναστική , άσκηση και μοντέλα τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν  στην θεμελίωση του γυναικείου αθλητισμού.

 

            Η “Σαυρομάτις”  του Πόντου

            Το πρότυπο του Πλάτωνα για τον γυναικείο αθλητισμό δεν είναι το Σπαρτιατικό, ούτε αυτό των Αμαζόνων της Ελληνικής μυθολογίας, αλλά   ένα νέο ιδανικό που  συνοψίζεται στον όρο “Σαυρομάτις”. Κατά τον Πλάτωνα αυτές οι γυναίκες “Σαυρομάτιδες” ζουν στον Πόντο , και τις θεωρεί σαν τις ιδανικές γυναίκες που έχουν επιτύχει   ισότητα με τους άνδρες. Η “Σαυρομάτις” δεν απολαμβάνει μόνον ίσα διακιώματα με τους άνδρες στον αθλητισμό, την γυμναστική, την ιππική και την οπλική δρατηριότητα, αλλά “ίσως ασκείται” δηλαδή ασκείται επι ίσοις όροις  στα πάντα και δεν υστερεί διόλου των ανδρών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η γυναίκα ελευθερώνεται απο τα θεσμικά κοινωνικά και βιολογικά της ταμπού και γίνεται ελεύθερη και  ίση με τον άνδρα. Αυτή η αγωγή την καθιστά ικανή να κάνει όλα τα επαγγέλματα που κάνουν και οι άνδρες.

 

Ολοκλήρωση των Πόλεων

 

 Με την χειραφέτηση της γυναίκας θα σταματήσουν οι ανοησίες  που ισχύουν στον τόπο μας , λέγει ο Πλάτων , και οι πόλεις απο μισές που είναι τώρα θα γίνουν διπλάσιες με την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών. Και δεν σταματά να διακηρύσσει σε όλους τους τόνους ότι αυτό θα επιτευχθεί μόνον με την Παιδεία.  Και ασφαλώς οι ιδέες  αυτές θα είχαν γίνει πράξη λίαν συντόμως αν στο μεταξύ δεν εισέβαλε οι δογματικές κοσμοπολιτικές θρησκείες, οι οποίες είχαν  εντελώς  διαφορετική αντίληψη για τον ρόλο της γυναίκας , καθώς και για  το γυναικείο σώμα και   τον αθλητισμό, διότι την θεωρούσε  σαν κατώτερο ον προορισμένο   μόνον για τεκνοποιία και ηδονή. 

Ο Πλάτων προχωρεί και  πιό πέρα, θέτοντας ζήτημα και εξουσίας μέσα στην πόλη , μεταξύ εξουσιαστών ανδρών  και εξουσιαζομένων γυναικών. Πρέπει λέγει να ν’ ανατρέψουμε αυτήν την κατάσταση  να ελευθερώσουμε τους αγώνες  και την άμιλλα , τη μάχη  και τη νίκη, τη δράση και την τάξη μέσα στα στάδια μας, στις παλαίστρες και στα γυμνάσια. Δεν είναι δυνατόν να βιάζεται άλλο η κοινωνία , δεν είναι δυνατόν να εμποδίζεται άλλο  η μάθηση  και ο αθλητισμός των γυναικών, η “ευτρέφεια”, η “φιλοφροσύνη”, η “ανδρεία”, η “αρετή” και η “σωφροσύνη”. Χρειαζόμαστε ένα νέο Νόμο που αν εμφορείται απο “ήθος” “προς αρετήν φέρειν” , ώστε να αποτρέψει τις παραμορφώσεις του αθλητισμού , ο οποίος  όντας έτσι παραμορφωμένος  οδηγεί “εν ψυχαίς διεφθαρμένες”

 

 

 

 Πως θα περιορίσουμε τις Αμβλώσεις;

 

            Ως γνωστόν η Ελλάς απειλείται με εξαφάνιση από την υπογεννητικότητα. Αν η Ελληνική Πολιτεία ήθελε να λύσει το πρόβλημα  της μειώσεως του πληθυσμού θα μπορούσε, αντί να εισάγει στίφη μεταναστών, να περιορίσει τις 300.000 αμβλώσεις ετησίως  και να αναλάβει την ανατροφή των παιδιών αυτών, είτε χρηματοδοτώντας γεναία τις μητέρες , είτε δημιουργώντας κοινόβια ιδρύματα για την ανατροφή και παιδεία   αυτών, ως και την εξεύρεση εργασίας των.. Αν περιόριζε τις αμβλώσεις κατά 100.000 ετησίως ετησίως θα είχε λύσει οριστικά το πρόβλημα, που απειλεί με εξαφάνιση την Ελληνική φυλή τις προσεχείς δεκαετίες.

 

Παιδεία-Αθλητισμός και Ελευθερία

 

Απο την αρχαιότητα ως σήμερα κυριαρχεί στην παιδεία και φυσικά και στον αθλητισμό το ποιός διαχειρίζεται αυτά. Κοντολογίς ποιός είναι ο παιδαγωγός. Αλλιώς δούλευε η παιδεία και ο αθλητισμός στην πόλη- κράτος, αλλιώς στην Ρωμαική αυτοκρατορία και πολύ  διαφορετικά  στην Βυζαντινή και  Οθωμανική  αυτοκρατορία. Κατ’ αναλογίαν το αυτό συμβαίνει και σήμερον απο την μετάπτωση απο το εθνικό κράτος στην Ευρωπαική Ενωση και στην Παγκοσμιοποίηση. Το ερώτημα αυτό αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα για τον Αριστοτέλη, διότι η δημοκρατική πόλη-κράτος  θέλει ελεύθερους πολίτες καλούς καγαθούς , ενώ  η αυτοκρατορία, ολιγαρχία  και η τυραννία  θέλει ανελεύθερους πολίτες , υπηκόους και δούλους. Να σημειωθεί ότι κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους το μάθημα της γυμναστικής κόπηκε απο την Εγκύκλιο Παιδεία.  Ομοίως σήμερα, με την είσοδο της εποχής της παγκοσμιοποίησης , υποχωρούν τα Αρχαία Ελληνικά και η ανθρωπιστική παιδεία , ενώ αναπτύσσεται  ο πρωταθλητισμός και τα κερδοφόρα σπόρ( ποδόσφαιρο, μπάσκετ, πάλη, πυγμαχία κλπ) σαν θέαμα προς χάριν της οικονομίας της αγοράς.

 

            Ο Πολιτισμός του Σώματος

 

Σε όλες τις ιστορικές περιόδους δεν αναιρείται ο “λαικός αθλητισμός”  διότι είναι ανάγκη για τον άνθρωπο ο λεγόμενος  ‘πολιτισμός του σώματος’ , ο οποίος αφορά κυρίως τις ώριμες ηλικίες. Αυτός ο “πολιτισμός του σώματος” είναι πανάρχαιος θεσμός  και ξεκινά απο τους προιστορικούς χρόνους . Εν συνεχεία έχουμε σαφείς μαρτυρίες κατά την εποχή του Ομήρου και τελειώνει  μετά  τους Ελληνιστικούς χρόνους. Στις χιλιετίες του Ελληνικού αθλητισμού έχουμε και τον μεγαλύτερο πλούτο αθλητικών εκδηλώσεων , όπως λ. χ Εορτών, Γυμναστικής, Αγωνιστικής, Αθλημάτων, Γυμνασίων, Λυκείων, Σταδίων, Παιδοτριβικής, Επινικίων, Διαιτητικής, Προπονητικής, Αθλητικών Μύθων, Κριτικής, Αθλητικής Τέχνης  κλπ Στην εποχή μας η ωφελιμιστική και ορθολογιστική Δυτική λογική χρησιμοποίησε τον Αθλητισμό για διαφόρους λόγους, όχι όμως πάνω στα αρχαία Ελληνικά πρότυπα, δηλαδή για να βγάλει καλούς καγαθούς πολίτες ισορροπημένους στο νου, την ψυχή και το σώμα.    Οι δογματικές ιδεολογίες της Ψυχροπολεμικής εποχής δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν τον Αθλητισμό σαν ιδεολογικό εργαλείο για την προβολή των εξουσιαστικών καθεστώτων. Και φθάσαμε στην ακραία εκδήλωση   παράνοιας να πλήξουν το Ολυμπιακό πνεύμα   με  την  τρομοκρατική   επίθεση του Μονάχου από το «Μαύρο Σεπτέμβρη» το 1972  . Επίσης είναι ανόσιο να λαμβάνει μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες μια χώρα σαν το Ισραήλ, που δεν τηρεί  τους κανόνες της Εκκεχειρίας  στην Παλαιστίνη, αλλά συνεχίζει κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων τις ωμότητες  σε βάρος του Παλαιστινιακού λαού , που υποφέρει εδώ και πολλές δεκαετίες κάτω από την στυγνή Ισραηλινή κατοχή.

Κατά την μεταψυχροπολεμική περίοδο εδόθη στροφή στην χρησιμοποίηση του Αθλητισμού αφ’ ενός σαν  μέσο κερδοσκοπίας , στο βαθμό που το θέαμα  και η διαφήμιση προσφέρουν κολοσσιαία κέρδη στις πολυεθνικές, και αφ’ ετέρου σαν ναρκωτικό των μαζών.  Η τελευταία περίπτωση σχετίζεται με απασχόληση των ανθρώπων-και ιδιαίτερα των νέων-  με τον Αθλητισμό ώστε να τους αποσπάσει απο κάθε είδους προβληματισμό και επαναστατικότητα, που θα δημιουργούσε  συνθήκες αλλαγής της κατεστημένης εξουσίας.  Αυτού του είδους ο Αθλητισμός καταντάει 

 “όπιο των σύγχρονων ανθρώπων”, γιατί τους αποστερεί από την συμμετοχή στα κοινά και στην πολιτική δράση, καθηλώνοντας  τους μπρος στις οθόνες της τηλεοράσεως.

 

            Η Παγκοσμιοποιημένη Κοινωνία φτιάχνει  ‘μαζοποιημένους’ πολίτες

 

 Κατά τον Αριστοτέλη η “Πόλη” και η “Πολιτική” ασκεί αποφασιστική σημασία για την αθλητική παιδεία και την σωματική αγωγή.  Προφανώς η σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη αυτοκρατορία δεν ενδιαφέρεται για ανδρείους πολίτες, αλλά για  την ‘μαζοποίηση’ και  εξουθένωση τους σαν ενεργών πολιτών . Γι’ αυτό εσκεμμένα προωθεί τα ναρκωτικά, την σωματική απραξία, την καχεξία, την ψυχική αδυναμία και αποχαύνωση , ώστε να περνά εύκολα την καταπιεστική βία και την κρατική τρομοκρατία .  Επομένως, για να βγούμε απο την αθλητική κρίση πρέπει προηγουμένως να επιλέξουμε μιά νέα Πολιτική , ένα πιό αντιπροσωπευτικό δημοκρατικό σύστημα  και μιά διαφορετική Παιδεία. Η Σπάρτη λ. χ που ήθελε ανδρείους στρατιώτες   με χαμηλώτερο πνεύμα και σκληρότερη ψυχή τους έδινε εντονώτερη στρατιωτική εκπαίδευση και σκληραγωγία  . Αντίθετα ο Αθηναίος νέος,   έπαιρνε περισσότερη ανθρωπιστική παιδεία, έχαιρε και δημιουργούσε  μέσα σε μια ανοιχτή και δημοκρατική πολιτεία, όπου  ακόμη και ο οπλίτης εθεωρείτο ένστολος πολίτης   Επομένως, οι προτάσεις του Αριστοτέλη για την αθλητική παιδεία παραμένουν άξιες προς συζήτηση ακόμη και σήμερον. Το πνεύμα του Αριστοτέλη διατηρήθηκε ζωντανό στην Ευρώπη απο τον 12 ον αιώνα ως την Γαλλική Επανάσταση, οπότε επήλθε καμπή των ιδεών αυτού με τον σχηματισμό της αστικής σύγχρονης κοινωνίας.

 

Σύνδεση του πολίτη με την πόλη

 

Διαπιστώνεται και  πάλι μιά προσπάθεια για επανασύνδεση της πρακτικής φιλοσοφίας του Αριστοτέλη, η οποία είναι η σύνδεση του γενικού  με το μερικό ή του  όλου με το  μέρος. Το γενικό είναι το κράτος, ενώ το μερικό είναι ο πολίτης. Επομένως, το μερικό εξαρτάται απο το γενικό, γι’ αυτό βλέπουμε τα δικτατορικά καθεστώτα να περνούν τα αθλητικά τους πρότυπα και τα τοιαύτα παιδείας στους πολίτες. Ομως εκείνο που μένει αδιευκρίνιστο είναι αν οι πολίτες πρέπει να είναι παθητικοί δέκτες αυτής της παιδείας ή θα πρέπει να αντιδρούν στον κρατικό εξαναγκασμό. Η “Πόλις” για τους Ελληνες είναι ένας μικρόκοσμος , μιά κοινότητα, η οποία   αξιώνει απο  του πολίτες  της να είναι καθρέφτης  του κόσμου και  να φέρονται ανάλογα .  Αυτή την αξίωση έθεσε υπο αίρεση η αρχαία Ελληνική πολιτική σκέψη, η οποία ήλθε σε ρήξη μαζί της, σαν αποτέλεσμα της διαρκούς ισχυροποίησης των δικαιωμάτων των ανθρώπων σαν πολιτών και προσώπων.

 

            Τα Ιδανικά  του Αθλητισμού

 

            Ο Πλάτων ευαγγελίζεται μιά νέα τάξη ανθρώπων και κοινωνίας υγιέστερης, ηθικότερης, δικαιότερης και προ παντός περισσότερο ελεύθερης, και συνδέει αυτήν την τάξη με την τάξη που όρισαν οι θεοί για τους ανθρώπους όταν τους έφεραν επι ίσοις όροις στην ζωή. Η νέα αυτή τάξη πραγμάτων θα προβλέπει όπως άνδρες και γυναίκες, νέοι και νέες, ελεύθερα και ισότιμα θα ενώνουν αγώνα και μουσική, σώμα και πνεύμα, αθλοθέτες  και αθλητές, παιδευτές και αγωνιστές, αγώνα και χορό, άσκηση και διασκέδαση, πόνο και παιχνίδι, σωματική αγωγή και ομορφιά   και   αρετή   και ελευθερία. Ετσι ο Πλάτων δίνει στον γυναικείο αθλητισμό το πραγματικό νόημα που έχει σαν ένα φαινόμενο παιδείας και ελευθερίας , ο οποίος επηρεάζεται  απο  τις αρνητικές τάσεις των μηχανισμών καθυστέρησης και καταπίεσης της γυναίκας και καταλήγουν στην κοινωνικοπολιτική ασυμμετρία και την ιστορική ακοσμία.

 

             Η Ισότητα της Γυναίκας στον Αθλητισμό

 

Ο γυναικείος αθλητισμός κατά τον Πλάτωνα δεν είναι ακόμη εκείνος που πρέπει να είναι . Απαιτείται κριτική και μεταβολή ούτως ώστε η γυναίκα να μπορεί να αναπτύξει αυτά που έχει σαν πλούτο δημιουργικών δυνατοτήτων, δηλαδή να είναι ίση και ελεύθερη όχι μόνο στον αθλητισμό , αλλά και με τον αθλητισμό σαν δημιουργικό κοσμικό όν. Ο Πλάτων δεν μιλάει για δικαιώματα της γυναίκας, μιλάει για την φύση της γυναίκας , του ανθρώπου, για το μέτρο , την οντολογία η οποία αποτελεί όρο και νόμο απαράβατο κατά τον χειρισμό της ανθρώπινης δραστηριότητος μέσα στα πλαίσια της πολιτικοκοινωνικής καθημερινότητος. Η κριτική αυτή μπορεί να έχει θέση και στις μέρες μας , όπου την ελευθερία του γυναικείου αθλητισμού διεκδικούν επί ίσοις όροις  η καταναλωτική κοινωνία, η βιομηχανία, οι διεθνείς διακρατικές σχέσεις κλπ και όπου η νέα αθλήτρια έχει τις ίδιες πιθανότητες να διακριθεί στη διαφήμιση όσες και η προχωρημένης ηλικίας στην οργάνωση του ελεύθερου χρόνου και της ψυχαγωγίας μιάς κοινωνίας που ψάχνει να ξεφύγει απο τα κοινωνικά αδιέξοδα της δημιουργώντας νέα.  Εχει σημασία για την χώρα μας , ως θεματοφύλακας και κληρονόμος των αρχαιοελληνικών διαχρονικών αξιών στον  αθλητισμό   να επεξεργασθούμε καινούργιες ιδέες ή να  υλοποιήσουμε  ιδέες του παρελθόντος που ως τώρα εφαίνοντο απραγματοποίητες και ουτοπιστικές

Σχετικά:

1/ Πλάτωνος “Πολιτεία”, εκδόσεις Κάκτος 

2/ Πλάτωνος “Νόμοι”, εκδόσεις Κάκτος

3/“Φιλοσοφία 1. Θεωρία του Ελληνικού Αθλητισμού”, Γεώργιος Φάραντος, εκδόσεις Τέλεθρον, Αθήνα 1992)

4/ Περιοδικό “ΔΑΥΛΟΣ” αριθμός τεύχους 152-153, Αυγ-Σεπτ. 1994, εκδόσεις Δ. Λάμπρου.

 

 

 

 _{=================================================================================}

 

             

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΗ

 

Για το πολυσηζητημένο ζήτημα της παιδείας απο την εποχή των προσωκρατικων απο τους Σοφιστές,Ποιητές ,Φιλοσόφους, Πολιτικούς , απο τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα, ο Αριστοτέλης  λέγει ότι τα μαθήματα τα οποία συνήθως αποτελούν τα συστήματα της παιδείας είναι :

1/ Τα Γράμματα

2/ Η Γυμναστική

3/Η Μουσική

4/Η Γραφή

Μπορεί κατά καιρούς να προσέθεταν διάφορα μαθήματα , αλλά βασικά τα κύρια μαθήματα της παιδείας ήσαν αυτά που καλλιεργούν το πνεύμα, το σώμα και την ψυχή και δίνει στο νέο τα απαραίτητα στοιχεία για να γίνει  “καλός καγαθός” πολίτης . Το θέμα της επαγγελματικής εκπαιδεύσεως το ονομάζει “προπαιδεία”και παρέχεται ώστε να είναι οι νέοι ορθά προετοιμασμένοι για κάθε τέχνη, εργασία και πράξη.  Σχετικά με την Γυμναστική θεωρεί οτι η παιδεία αυτή αφορά  εξίσου  και τα δύο φύλα.

Πάντως η παιδεία δεν πρέπει να είναι  ούτε μονομερής ούτε υπέρμετρα επίπονος, διότι η μονομέρεια και οι βίαιοι πόνοι οδηγούν σε βλάβες και της σωματικής ανάπτυξης και της διανοητικής εξέλιξης. Προς τούτο απαιτείται επιμέλεια εκ μέρους της πόλης(πολιτείας) η οποία πρέπει να δώσει στα παιδιά την αθλητικήν παιδιά και την έξιν ,  εκ της οποίας θα επέλθει σωστή διάπλαση και αύξηση των σωμάτων και   θα κάνει τους νέους ανδρείους, φιλοπόνους και αγωνιστικούς.  Οπως σε όλα οι πρόγονοι μας είχαν το σωστό “μέτρον” έτσι και στην άθληση ήσαν υπέρ της “μεσότητος” ώστε αυτή  να μην εκτρέπεται σε υπερβολές ή ελλείψεις, διότι οι μεν ελλείψεις οδηγούν σε σωματική καχεξία, οι δε υπερβολές σε αγριότητα και θηριωδία και όχι στα ήμερα και λεοντώδη ήθη. Το ιδανικό για τους Ελληνες ήτο όχι το υπερβολικά θηριοποιημένο σώμα κατάλληλο μόνον για ρεκόρ, αλλά να φτιάξουν πολίτες ενάρετους, πεπαιδευμένους  και ανδρείους, “καλούς καγαθούς”, και αυτό θα γίνει με την απόλυτη ισορροπία μεταξύ της καλλιέργειας  του νου,  της ψυχής και του σώματος. Πέραν δε της ασκήσεως  και των γυμνασίων είχαν εντάξει και την δίαιτα απο την παιδική ως την εφηβική ηλικία. Το τελευταίο είναι λίαν επίκαιρο για τα σημερινά Ελληνόπουλα που είναι στην πλειοψηφία τους υπέρβαρα λόγω υπερβολικής , μη-ισόρροπης , ή και κακής διατροφής.

 

 

Το Βυζάντιο είναι συνώνυμο με την έντονη θρησκευτική ζωή, τον μοναχικό βίο, την υποτίμηση του σώματος, την εξαφάνιση των Ελληνικών αρετών της ανδρείας, του αγώνος, της αμφισβήτησης, του διαλόγου και φυσικά και της Γυμναστικής και Αγωνιστικής. Στο παρόν δεν θ’ ασχοληθούμε με τους διωγμούς την εποχή εκείνη  σε βάρος του Ελληνικού Πολιτισμού, που έφθασαν ως την εξαφάνιση ακόμη και του ονόματος “Ελλην” και κάθε τι που θύμιζε την αρχαία Ελλάδα και φυσικά  μαζί και του Αθλητισμού.  Πάντως ό,τι έγινε  απο την αρχαιότητα μέχρι σήμερα πρέπει να εξετασθεί σε συνάρτηση με την Βυζαντινή περίοδο, διότι μολονότι οι Ελληνες ήσαν μέρος αυτου του Ανατολικού Ρωμαικού κράτους, που εκυριαρχείτο απο το Ιυδαιοχριστιανικό δογματισμό,  με το φωτοβόλο πνεύμα τους δεν έπαυσαν να διεμορφώνουν και να διαποτίζουν την καθημερινή ζωή της αυτοκρατορίας.

Παρά τις απαγορεύσεις των Βυζαντινών αυτοκρατόρων και των Βυζαντινοκαλογήρων οι Ελληνες ποτέ δεν έπαυσαν να ιερουργούν στον αθλητισμό , όπως αποκαλύπτει η έρευνα στην Ολυμπία, η οποία συνέχισε τους Ολυλυμπιακούς αγώνες ως το 741 μ.Χ , δείχνει την αντοχή της Ελληνικής παραδόσεως.  Με τον όρο Βυζανατινός Αθλητισμός πρέπει να εννοούμε ένα υπόγειο αθλητικό φαινόμενο που δεν θέλει να σιγάσει και διεξάγεται υπό λανθάνουσα μορφή παρά την αποστροφή του Βυζαντινού κράτους για τον πολιτισμό του σώματος. Το φαινόμενο αυτό εκδηλώνεται περισότερο υπο μορφή εορτών και λαικών πανηγύρεων, στα πλαίσια των οποίων διεξήγοντο χοροί, ενεπίσημοι αγώνες και  αθλητικές επιδείξεις ρώμης, σαν κατάλοιπα της Ελληνικής παραδόσεως. Η διακοπή αυτή στην Ελληνική αθλητική παράδοση επέδρασε σοβαρότατα στα αθλητικά πράγματα της χώρας μας και πρέπει εν όψει της Ελληνικής Ολυμπιάδος να αναληφθούν μελέτες στα Πανεπιστήμια για να έλθει στην επιφάνεια η αθλητική δραστηριότητα κατά την σκοτεινή εκείνη εποχή.  Διότι υπάρχουν ενδείξεις ότι ο λαός μας δεν διέκοψε παντελώς την αθλητική του δραστηριότητα.

 

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ  ΚΑΙ  ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

 

Οι συνθήκες ζωής που επικρατούν στις σύγροχνες πόλεις με την ρύπανση του αέρα και των υδάτων των θαλασσών, την εξαφάνιση του πρασίνου και την κατάρρευση του μικροκλίματος και του οικολογικού περιβάλλοντος δεν επηρεάζουν αρνητικά μόνον την γενική υγεία του αστικού πληθυσμού της χώρας , αλλά και τις συνθήκες  άθλησης του πληθυσμού. Δεν είναι δε υπερβολή να πούμε ότι οι περιβαλλοντικές συνθήκες στην Αττική , αλλά και στις λοιπές Ελληνικές πόλεις, έχουν αφήσει την σφραγίδα τους στην πνευματική, ψυχική και σωματική υγεία του πληθυσμού αυτών των περιοχών. Πρόκειται για μιά νέα  “βραδεία ατομική βόμβα” που κάθε χρόνο γίνεται και εφιαλτικότερη, με τα σύνθετα προβλήματα που παρουσιάζει(κυκλοφορειακό, οικιστικό, υγιεινής, , έγκλημα, βία, ναρκωτικά, κοινωνικά κλπ)   Η Βιοηθική είναι ένας νέος κλάδος που έχει πεδίον έρευνας  την πηγή της ζωής, τα κέντρα εκείνα της ζωής τα οποία βρίσκονται κάτω  απο τις έντονες ανθρωπογενείς επιδράσεις του μηχανικού μας πολιτισμού. Αυτή η Βιοηθική επεκτείνεται και επηρεάζει και τον Αθλητισμό γιατί στο μέλλον με την επίδραση της Βιοτεχνολογίας μπορεί να παραχθεί ένας άνθρωπος “υγιής”και “αθλητής”.