ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ- ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ

 ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ  ΑΓΩΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΣΗΜΕΡΟΝ

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ…

 

ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ  ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ- ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ

 

           

             Με ιδανικό το  «Ευ Αγωνίζεσθαι»

 

Οι Ελληνες  είχον ως ιδανικό το «ευ αγωνίζεσθε» και αυτό υπηρετούσαν με τους Αγώνες. Γι’ αυτούς δεν είχε τόση  σημασία  η επίδοσις στο αγώνισμα όσο η νίκη. Βέβαια ως ένα βαθμό τούτο οφείλετο και στην απουσία κατάλληλων οργάνων μετρήσεως των επιδόσεων (χρονομέτρων,  βιντεοκαμερών και άλλων οργάνων ακριβείας ).  Παρότι τότε   διέθεταν  κλεψύδρες και μετροταινίες  με τις οποίες θα μπορούσαν να μετρούν   και να καταγράφουν τις επιτυχίες των αθλητών, όμως πουθενά δεν συναντούμε στα αρχαία κείμενα κάποια νύξη  για επιδόσεις, εκτός από περιγραφές για την   γενική σειρά κατάταξεως του αθλητού. Ορισμένες  περιγραφές για τα κατορθώματα των Ολυμπιονικών δείχνουν το θαυμασμό για το πρόσωπο του αθλητού , που ως ένα βαθμό ενέχουν και τον παράγοντα της υπερβολής σε ορισμένες περιπτώσεις.

[Η Νίκη

Η Νίκη ήτο τέκνον του Πάλλαντος, υιού του Αρκάδος Λυκάονος, και της Στυγός. Αλλά τέκνα τούτων ήσαν και το Κράτος, η Βία και ο Ζήλος. οι οποίοι ήλθαν σύμμαχοι του Διός κατά των Γιγάντων . Ο Ζεύς έστειλε ως γνωστόν το Κράτος και τη Βία να δέσουν τον Προμηθέα, για το έγκλημα του να κλέψει το πυρ του Διός(τη Γνώση) και να την παραδώσει αφιλοκερδώς  στους ανθρώπους. Η Νίκη δεν ήτο εκεί αναγκαία,  διότι ο  άνθρωπος-Προμηθεύς ήτο  νικημένος και αιχμάλωτος από τις ανώτερες εσωτερικές και εξωτερικές  του δυνάμεις  που τον περιορίζουν. Η Νίκη ανετράφη στην Αθήνα, καθόσον ήτο η αρχαιότερη πόλη στον κόσμο, και λόγω της ανατροφής της την έκαναν αθάνατη. Αυτή είναι έφορος κάθε νίκης. Πρώτοι στον κόσμο την Νίκη  τίμησαν οι Ελληνες και μάλιστα οι Αθηναίοι, που τις έκαναν και ιδιαίτερο  βωμό.

Από την Ελλάδα στην Ιταλία

 Επειτα οι Αρκάδες την μετέφεραν στην Ιταλία, όπου έκτισαν στην Ρώμη πολλούς ναούς προς τιμήν της. Την εζωγράφιζαν πρότερον άπτερον, έπειτα δε πτερωτήν και επι σφαίρας δια του ενός ποδός ισταμένη. Οι Αθηναίοι την είχαν αείποτε άπτερον, για να μην φεύγει από την Αθήνα. Το ίδιο και οι Ηλείοι , λόγω των Ολυμπιακών αγώνων. Στη μια χείρα εκράτει στέφανον εκ δάφνης και στην άλλην κλάδον φοίνικος. Συχνά την ζωγράφιζαν να πέφτει από τον Ουρανόν. Την έβαζαν και στις πρόωρες των πλοίων για να είναι νικηφόρα στις ναυμαχίες. Ητο  δε και μόνιμος συνοδός του Διός.  Οι Ρωμαίοι της είχαν άγαλμα ολόχρυσο στο ναό του Καπιτωλίνου Διός, βάρους 320 λίτρων. Αντίθετα, οι Αιγύπτιοι είχον σύμβολον  νίκης τον Αετόν,  που συνεχίζεται και ως σήμερον από τις αυτοκρατορίες(Ρώμη, Βυζάντιον, ΗΠΑ, αυτοκρατορική  Γερμανία κλπ)

 

Τα Αγωνίσματα των Ολυμπιάδων

 

Ααπο την πρώτη μέχρι την 145 η Ολυμπιάδα (776- 200 π. Χ) έχουμε τα εξής αγωνίσματα:  

·         Ολυμπιάδα 1 η    (776 π. Χ)   δρόμος ταχύτητος( αρχαία ονομασία “δρόμος”, ή    “στάδιον”)

n          14 η (724 π. Χ)    διπλός δρόμος ταχύτητος(“δίαυλος”)

n          15 η (720 π. Χ)    δρόμος αντοχής(“δόλιχος”)

                                     [=μακρός εξ ου και δολιχοκέφαλος] 

n         18  η (708 π. Χ)    πάλη και πένταθλον (“ πάλη”, “ πένταθλον”)

                                     [αποτελείτο από τα αγωνίσματα : δρόμος, άλμα, δίσκος, ακόντιον, πάλη]

n         23  η (668 π. Χ)    πυγμή(“πυγμαχία”)

                                     [πυγμαχία =boxing]

n         25 η  (680 π. Χ)    τέθριππον (“τέθριππον”)

                                     [= τεσσερις ίπποι= αρματοδρομία με τέσσερα άλογα]

n         33 η (648 π. Χ)     παγκράτιον + ιπποδρομία(“παγκράτιον”, “κέλης”) 

n         37 η  (632 π. Χ)    δρόμος ταχύτητος και πυγμαχία παίδων(“δρόμος”,                                     “πυγμή παίδων” ) 

n        38 η  (628 π. Χ)    πένταθλο παίδων(“πένταθλον παίδων”)

                                    [δεν επανελήφθη]

n        41 η  (613 π. Χ)     πυγμαχία παίδων(“πυγμή παίδων”)

                                        [ κατ’ άλλους την   60 η Ολυμπιάδα το 500 π. Χ]

·             46 η  (596 π Χ)    δρόμος ταχύτητος παίδων(“δρόμος παίδων”)

                                         [κατά Φιλόστρατον]

·             65 η  (520 π. Χ)    δρόμος ταχύτητος οπλιτών(“οπλίτης”)

·             70 η  (500 π. Χ)    αρματοδρομία με ημιόνους(“άμαξα απήνη”)

·             71 η  (496 π. Χ)    ιπποδρομία και τρέξιμο(“κάλπη”)

·             84 η  (444 π. Χ)    κατάργηση απήνης και κάλπης [δηλαδή αρματοδρομίες με ημιόνους και ιπποδρομία με τρέξιμο]

·             93 η  (408 π. Χ)    αρματοδρομία με δύο ίππους(‘συνωρίς”)[εννοεί άμαξα]

·             99 η (384 π. Χ)     αρματοδρομία με τέσσερα πουλάρια(“τέθριππον πωλικόν”)

·            131(;) η (256 π. Χ)  αρματοδρομία με δύο πουλάρια(“συνωρίς πώλων ”)

·            128 η     (268 π. Χ)  ιπποδρομία με πουλάρια(“πώλων κέλης”)

·            145 η     (200 π. Χ)  παγκράτιον παίδων(“ παγκράτιον παίδων”)

[Παυσανίας (“Ηλειακά” V), Φιλόστρατος (Γυμναστικός), Αφρικανό; (Κεστοί) και   Ευσέβιος(άλλος απο τον Ευσέβιο Καισαρείας)  ]

 

Το έτος 393 μ. Χ ο Θεοδόσιος ο Α! κατήργησε με διάταγμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες , κατά την διάρκεια της 293 ης Ολυμπιάδος μετά βίον 1168 ετών αρχής λαμβανομένης απο την ιστορική εποχή. Όμως αν υπολογίσουμε ότι η έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων ανάγεται στο 45.000 έτη Π. Ε , τότε ο θεσμός αυτός είναι όντως   από τους μακροβιότερους στον κόσμο .

 

Ορολογία Αγωνισμάτων

 

Απο την πληθώρα  της ορολογίας των αγωνισμάτων , που κατά την γνώμην του καθηγητού στο Μεταπτυχιακό Σεμινάριο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής κ. Ανδρέα Παναγόπουλου, προέδρου ΟΔΕΓ Αθηνών, θα μπορούσε να απαρτίσει ένα ολόκληρο λεξικό. Όμως  θα απομονώσουμε  είκοσι όρους -κλειδιά , με κριτήρια α/ την σημασία και β/ την δυσκολία.

[“Ελληνική διεθνής γλώσσα”, έτος 8,  τόμος Γ, τεύχος 4(32), Οκτωβρίου -Δεκεμβρίου 1007, σελίς 252-271, εκδόσεις Οργανισμός για την διεθνοποίηση της Ελληνικής γλώσσης]

Οι δέκα σημαντικότεροι όροι  είναι οι εξής:

 1/ Αγών, 2/ Εκκεχειρία, 3/ Ασυλία , 4/ Ελλανοδίκαι, 5/ Ημερομηνίαι. 6/ Εναγισμός, 7/ Κότινος , 8/ Θεωροί, 9/ Σπονδοφόροι, 10/ Εκατόμβη

Ενώ οι δέκα δυσκολώτεροι είναι οι εξής:

α/ Θωσυθιάς, β/ Εία, γ/ Δίσκος, δ/ Πρόρρησις, ε/ Αγένειος, στ/ Αμφιθαλής, ζ/ Σκανά, η/ Απειπείν, θ/ Νύσσα , ι/ Σπεισαμένους

 

 

Ας αρχίσουμε την αποκωδικογράφηση των πρώτων δέκα σημαντικώτερων όρων.

 

1/ Αγών

Είναι παράγωγο του άγω(=τελώ , οδηγώ, ασκώ) Απο την αρχαιότητα ως σήμερα οι Ελληνες βιώνουν αδιάκοπα τον αγώνα και την αγωνία. Αυτή αρχίζει απο τα πιό ασήμαντα πράγματα, λ. χ την άφιξη του λεωφορείου, ως τα πιό σπουδαία όπως λ. χ τις εσωτερικές συγκρούσεις, τους πολέμους, τις φοβερές γεωλογικές καταστροφές και τέλος τον θάνατο, που αποτελεί την τελευταία υπαρξιακή αγωνία του ανθρώπου. Η πεμπτουσία του Ελληνικού κόσμου , όπως των Ρωμαίων είναι η disciplina, των Εβραίων το Τορά(ο ιερός Νόμος) , των Ασιατών το Νιρβάνα, των Ελλήνων είναι ο Αγών. Δείχνει το “vis vitalis “, την ζωική ορμή, την εριστικότητα, την διχόνοια, των Ελλήνων όλων των εποχών, την αντίθεση των πάντων στο σύμπαν,  για να θυμηθούμε το  “Πόλεμος Πατήρ Πάντων” του Ηράκλειτου. Είναι μιά φυσική λειτουργία που έχει κληρονομηθεί απο τον Ελληνα, που τον κάνει να είναι ρευστός, πολυμήχανος, πολύτροπος, δημοκρατικός, αντιφατικός, διχαστικός αλλά και ενωτικός μέσα απο την διαφορετικότητα, τελικά όμως δημιουργικός. Είναι κατάρα   , αλλά ταυτοχρόνως και ευλογία της φυλής μας.  Με αυτά τα αγωνιστικά γονίδια επιζούμε , ενώ πολλοί σπουδαίοι λαοί του παρελθόντος έχουν εξαφανισθεί, διότι τους έλλειπε το αγωνιστικό πνεύμα.

Η προιστορία μας(“Ελληνική Αρχαιολογία” Αθανάσιος Σταγειρίτης, τόμοι 5, εκδόσεις Ελεύθερη Σκέψις) είναι η απαρρίθμηση κατά τρόπον αλληγορικό και μεταφορικό μέσα απο τους υπέροχους σε πλοκή μύθους, των αγώνων που βίωσε η φυλή μας. Αυτοί οι υπέροχοι αγώνες έχουν αποτυπωθεί στα Ελληνικά Γράμματα στην Τέχνη , στις παραδόσεις και  στην Θρησκεία, διότι οι πρώτοι αγωνιστές ήσαν οι ίδιοι οι θεοί του Ελληνικού Πανθέου. Τι άλλο να σημαίνει η Μυθολογία (βιωμένη προιστορία) της Γιγαντομαχίας και Τιτανομαχίας έργα που ενέπνευσαν τους καλλιτέχνες  να φτιάξουν τα μεγαλύτερα και ανεπανάληπτα δημιουργήματα στον κόσμο; Αλλά και στην σύγχρονη εποχή αν γυρίσουμε θα δούμε με έκπληξη τα έργα Ελλήνων της διασποράς, που ξεκίνησαν με μοναδικά εφόδια  το αγωνιστικό πνεύμα της φυλής μας και σήμερα διαπρέπουν στις νέες των πατρίδες.  Επομένως, δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός ότι οι τα πανελλήνια αθλήματα στην Ολυμπία, Νέμεια, Πύθια και Ισθμια , απεκλήθησαν “αγώνες”. Ομως απο το άγω βγαίνει και η “αγωγή” και το “άγημα” , που δηλώνει την διάπλαση του σώματος και της ψυχής των νέων, η οποία θα τους καταστήσει ικανούς  μαχητές για να προστατεύσουν την ελευθερία και την πατρώα γη. Αλλά και μέσω του λατινικού βγαίνει η λέξη  ago , εξ ού και η ατζέντα, δηλαδή τα πρακτέα, οι δουλειές που έχουμε να κάνουμε και τις σημειώνουμε στο ημερολόγιο. Οι Ελληνες λοιπόν όπου κι’ αν βρίσκονται δίνουν καθημερινά  σκληρόν αγώνα   για  επιβίωση, αλλά και για   διάκριση, για το χρήμα αλλά και για  το πνεύμα και την δόξα,  με σκοπό όχι να κατακτήσουν τον κόσμο, αλλά  να τον εκπολιτίσουν με ανώτερες πράξεις ευποιίας.

 

 

4/  Ελλανοδίκαι

 

Η ετυμολογία της λέξεως παράγεται απο το Ελλην (δωρικά α αντί η)  και δίκη, ήτοι κριτής, δικαστής  των Ελλήνων , διότι στην Ολυμπία συγκεντρώνοντο Ελληνες απο όλα τα μέρη του Ελληνικού κόσμου. Ηταν δηλαδή ένα σώμα αδέκαστων  και αντικειμενικών δικαστών που ασκούσαν   την διεύθυνση , την οργάνωση και την επιστασία  των αγώνων.  Αρχικά  ο αριθμός των Ελλανοδικών ήτο ένας, πολύ γρήγορα αυξήθηκε σε  2 μετά σε 9, 10,  και 12 μέλη. Μετά όμως το 384 π. Χ ήταν πάντοτε σταθερά 10 μέλη. Το  προνόμιο  αυτό της συγκροτήσεως του σώματος των Ελλανοδικών το είχαν ανέκαθεν μόνον οι Ηλείοι, οι οποίοι εθεωρούντο ως οι θεματοφύλακες των αγώνων. Οι Ελλανοδίκες εκλέγοντο με αυστηρώς αξιοκρατικά κριτήρια  με άμεσες και ειδικές εκλογές.  Εφόρουν  για να διακρίνονται ερυθρά ιμάτια  και έφερον στην κεφαλήν δάφνινα στεφάνια.  Ησαν οι μόνοι που παρακολουθούσαν τους αγώνες καθισμένοι σε  πέτρινα καθίσματα στο νότιο μέρος του σταδίου στο μέσον, ενώ όλοι οι θεατές εκάθοντο οκλαδόν. Είχαν στην διάθεση τους ένα  ειδικό σώμα “μαστιγοφόρων”  για την  αστυνόμευση του χώρου. Αυτούς τους αποκαλούσαν  “αλύτας” και  τον αρχηγόν τους “αλυτάρχην” ή “αλύταρχον” Στο “μέγα ετυμολόγιο” διαβάζουμε : « Ηλείοι …τους ραβδοφόρους ή μαστιγοφόρους παρά τοις άλλοις καλουμένους «αλύτας καλούσι» Το “αλύτης “ παράγεται εκ του αλύω(= περιπολώ, αστυνομεύω) και είναι διάφορον του αλίτης ή αλείτης(= θαλάσσιος ή θαλασσινός ), και του αλήτης= εκ του αλάομαι(= περιπλανώμαι , αλητεύω)

 

5/  Ιερομηνία  

 

Στην Σπάρτη είχαν  τα ιερομήνια = Κάρνεα. Αυτό παράγεται   απο το ιερός + μην(= μήνας ιερός, δηλαδή τις εορτές του μηνός) Τις ιερές ημέρες του μηνός  που ήσαν και θρησκευτικές εορτές  και στην διάρκεια των οποίων διεκόπτοντο οι εχθροπραξίες. Εξ αυτών βλέπουμε ότι δεν διεκόπτοντο οι εχθροπραξίες μόνον κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων αλλά και κατά την διάρκεια των θρησκευτικών εορτών, γεγονός που μαρτυρεί την βαθιά θρησκευτική πίστη των Ελλήνων . [Ησύχιος ,   Σουίδας,   Αρποκρατίων] Στον Θουκυδίδη (3, 56) φαίνεται ως η πιό αυστηρή  αργία και εορτή(“εν σπονδαίς και προσέτι ιερομηνία” ) και στον Πίνδαρο (Νεμ. 3, 2) “ιερομηνία (Νεμεάδι) Η Ολυμπιακή ιερομηνία συνέπιπτε με την εκκεχειρία και περιείχε και κάποιες ενδιάμεσες σπουδαίες θρησκευτικές γιορτές και τελετές, όπως λ. χ  τους εναγισμούς. Ιερομνήμονες δε ελέγοντο αυτοί που διατηρούσαν στην μνήμη των τα ιερά  και τις θρησκευτικές γιορτές, ήτο όμως και  ο τηρών τα αρχεία της πόλεως  εις το Αμφικτυωνικόν  Συνέδριον

 

6/  Εναγισμοί 

 

Εναγισμός ή εναγισμοί  προέρχεται  εκ του  ρήματος εν-αγίζω και είναι η

προσφορά δώρων στους νεκρούς ή στις σκιές τους, κατ’ αντίθεση προς το θύω  που  είναι   οι θυσίες  προς τους θεούς.    Συνήθως προσέφεραν μύρα , λιβάνι,  ή σμύρνα προς τιμήν των ηρώων  το βράδυ της 3 ης ημέρας των αγώνων της 13 ης του μηνός(= 28 ης Ιουλίου με την σημερινή χρονολόγηση)στην μεν Ολυμπία προς τιμήν του Πέλοπος, γενάρχη των Πελοποννησίων  και στην Ηλιδα δε προς τιμήν του Αχιλλέα . Ο συμβολισμός και η αντιστοιχία είναι ευεξήγητα. Στο πρόσωπο του Πέλοπος τιμούσαν τους Πελοποννησίους προγόνους  και τους Ηλείους, στο πρόσωπο δε του Αχιλλέως τους Πανέλληνες και την ανδρεία. Θυσίες στον Ολύμπιο Δία προσέφεραν την 3 η ημέρα απο της ενάρξεως και την επαύριον απο της λήξεως των πενθημέρων αγώνων, δηλαδή την 13 ην και την 16 ημέρα του σεληνιακού μήνα(ήτοι περί τα τέλη Ιουλίου με  αρχές Αυγούστου)

 Το συνοπτικό πρόγραμμα των αγώνων στις περιόδους ακμής ήτο το εξής :

  Οι κυρίως αγώνες  διαρκούσαν πέντε ημέρες( δηλαδή απο την 11 ην μέχρι την 15 ην  του μηνός) ως εξής :

 

1. Την πρώτη ημέρα (= 11 η )  Αγών σαλπιγκτών και κηρύκων

 

2. Την δευτέρα ημέρα(=12 η) Αγώνες παίδων (όλων των ειδών)

 

3.  Την τρίτη  ημέρα (=13η ) Ιππικοί Αγώνες , Πένταθλον - Εναγισμός των δύο ηρώων Πέλοπος και Αχιλλέως

4. Την τετάρτη ημέρα(=14 η) (Πανσέληνος , Ιερομηνία)  Εκατόμβη Ηλείων, Δείπνον των αρχών στο Πρυτανείο

5. Την πέμπτη ημέρα(15 η) Δρόμος, Δίαυλος, Δόλιχος, Πάλη, Πυγμή, Παγκράτιον , Οπλίτης.

6. Την έκτη ημέρα ( 16 η) γινόταν στεφάνωμα των νικητών στο ναό του Διός και το βράδυ δείπνο των Ολυμπιονικών στο Πρυτανείο. Στο σημείο αυτό τελείωναν οι αγώνες και οι αθλητές και θεατές αναχωρούσαν την επομένη για τις πατρίδες τους.

 

 

 

 

7/  Ο Ιερός Κότινος

    
Ο Ιερός Κότινος των Ολυμπιακών αγώνων είναι ένας κύκλος / στέφανος από κλαδί ελαίας της Ιεράς Άλτιος, η οποία ευρίσκεται πίσω απο τόν Ναό του Ολυμπίου Διός. Το ιερό δένδρο προήλθε από την Ακρόπολη των Αθηνών. Ο στέφανος συμβολίζει τον Ζωδιακό Κύκλο και το κλαδί της ελαίας, δένδρο αειθαλές, την αιωνιότητα της αθανασίας.    Ο Κότινος των Ολυμπιακών Αγώνων συμβολίζει το στεφάνι του Ζωδιακού Κύκλου. Η στεφανωμένη κεφαλή του αθλητού με τον Ιερό Κότινο είναι η εικόνα του Ζωδιακού Κύκλου, που έχει στο κέντρο της τον Hλιο / Νού.  Η στεφανωμένη κεφαλή του αθλητού είναι ο Κεντρικός ήλιος της Ψυχής,
η Ηλιοκεντρική Ιδέα στην απόλυτο έκφρασί της

Το έπαθλο των αγώνων δεν ήτο τότε χρηματικόν, αλλά ένας  απλός κότινος(στεφάνι), εξ ού και οι Ολυμπιακοί αγώνες εκαλούντο στεφανίται. Περιττόν να επαναλάβουμε ότι στην αρχαιότητα οι αθλητές ήσαν ερασιτέχνες και όχι επαγγελματίες που είναι σήμερον. Αυτό σημαίνει ότι παράλληλα προς  τις λοιπές τους ασχολίες ασκούντο για την συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς. Το στεφάνι ή κότινος ήτο απο κλαδιά αγριελιάς πλεγμένα με ξανθό βόστρυχο απο τα μαλλιά νέου. Τα κλαδιά εκόπτοντο αποκλειστικά απο την Ιερή Ελιά , που ήτο φυτεμένη στον οπισθόδρομο του ναού του Ολυμπίου Διός και τον έκοβε με χρυσό μαχαίρι ένας αμφιθαλής παις, δηλαδή ένα  αγόρι που ζούσαν και οι δύο του γονείς.    Η λέξη κότινος προέρχεται απο τον κότον που σημαίνει θάρρος, δηλαδή οργή, ανταγωνισμό. Ακόμη ο λαός μας διατηρεί τον αρχαικό τύπο σε μιά λαική έκφραση “αν σου κοτάει”(= αν τολμάς  )  ή την “αποκοτιά“(= στο απονενοημένο τόλμημα) Ο Ησίοδος (“Εργα και Ημέραι “ , 25-26, εκδόσεις Κάκτος) γράφει “ και κεραμεύς κεραμεί κοτέει και τέκτονι τέκτων και πτωχός πτωχώ φθονέει και αοιδός αοιδώ”

 [Το Ιερό των Καλλιστεφάνων Νυμφών

Καλλιστέφανοι , εκαλούντο  οι στέφανοι εκ της ρηθείσης Κοτίνου καλλιστεφάνου. Αυτή ήτο στην Ολυμπία  και από τους κλώνους της έφτιαχναν τα στεφάνια –ως προελέχθη- με τα οποία στεφάνωναν τους νικητές των Ολυμπιακών αγώνων. Πλησίον δε αυτής ήτο το Ιερόν των Νυμφών Καλλιστεφάνων]

 

8/ Θεωρός

 

Η λέξη προέρχεται απο το θεάομαι -ώμαι , (είμαι   θεατής) και έχει διττή σημασία. Η μία του θεατή σε θέατρο, και η άλλη προέρχεται απο την θέαν που έχει την σημασία του επισήμου απεσταλμένου σε αγώνες και εορτές . Στην Αθήνα η αρχιθεωρία ήτο μία απο τις εγκύκλιες λεγόμενες λειτουργίες(= φορολογίες) μαζί με την χορηγία, την εστίαση και την γυμνασιαρχία. Με την πρώτη σημασία του θεατή ο θεωρός λεγόταν δωρικά και θεαρός και θεωρητής, ειδικώς δε στο θέατρο και στους αγώνες ήτο το αντίθετο του αγωνιστή( εξ ου και πρωταγωνιστής) , με την έννοια του ηθοποιού και του αθλητή  αντίστοιχα. Τους Ολυμπιακούς και τους άλλους αγώνες των Ελλήνων επιτρεπόταν να παρακολουθήσουν μόνον Ελληνες άνδρες ελεύθεροι (όχι σκλάβοι)  Οι έγγαμες γυναίκες και ίσως και οι άγαμες , με μοναδική εξαίρεση την ιέρεια της θεάς Δήμητρας της επωνομαζομένης και Χαμύνης(= χθονίας) απαγορευόταν με θανατική ποινή να εισέλθουν στην ιεράν Αλτιν.  Μοναδική περίπτωση στα χρονικά του χιλιόχρονου θεσμού είναι η περίπτωση της Καλλιπάτειρας  που την τραγούδησαν πολλοί, μεταξύ δε αυτών και ο Λορέντζος Μαβίλης. Η Καλλιπάτειρα ήτο κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα και μητέρα Ολυμπιονικών , που εισήλθε μεταμφιεσμένη σε αθλητή στο χώρο της Αλτεως για να παρακολουθήσει τον αγώνα των υιών της.

 

9/ Σπονδοφόροι

 

Η λέξη παράγεται απο το σπονδαί και φόρος (εκ του φέρω) που σημαίνει κατά λέξη τον φέροντα ειρήνη.  Αρα η λέξη έχει να κάνει με την ιεράν εκκεχειρία και τους θεωρούς , δηλαδή τους απεσταλμένους, όπως φαίνεται καθαρά σε επιγραφή της Ολυμπίας.  Στον Πίνδαρο ο όρος συμπίπτει και με τους κήρυκες που ανήγγελλαν και επισήμως την έναρξη των εκκεχειρίας βάσει ωρών (=ημερομηνιών)  Η σχετική επιγραφή γράφει: “Κήρυκες ωρών , σπονδοφόροι Κρονίδα Ζηνός Αλείοι(= Ηλείοι)  ήτοι, κήρυκες της έναρξης της ιεράς εκεχειρίας, που ήσαν αγγελειαφόροι της ειρήνης, σπονδοφόροι του Κρονίδη Δία (Ισθμ. 2.23)

 

10/ Εκατόμβη

 

Η  ετυμολογία της λέξεως σημαίνει εκατό βόδια, δηλαδή θυσία εκατό βοδιών.

Αργότερα χρησιμοποιήθηκε μεταφορικώς με την σημασία της μεγάλης δημόσιας θυσίας ή της ηρωικής αιματοχυσίας, έστω κι’ αν τα σφάγια δεν ήσαν ούτε εκατόν ή και ακόμη και βόδια, αλλά άλλο είδος ζώων.  Στην συγκεκριμένη όμως περίπτωση πρόκειται για την εκατόμβη των Ηλείων που προσφερόταν θυσία στον Ολύμπιο Δία την 3 η ημέρα (=14 η του σεληνιακού μήνα, ο οποίος μήνας στην μεν Ολυμπία ονομαζόταν Απολλώνειος   στην δε Αθήνα Βοηβοδρομιών).

Το πρωί γινόταν πανηγυρική πομπή με την συμμετοχή των αρχόντων της Ηλιδος, των Ελλανοδικών , των αθλητών και θεωρών όλων των πόλεων.  Η πομπή ξεκινούσε απο το Πρυτανείο και έφθανε στον μεγάλο βωμό του Διός.

 

     Εκατόμβη, η αρχαιότερη λέξη στον κόσμο

 

Στην πρώτη κρηπίδα του βωμού, που λεγόταν πρόθυση , θυσιάζονταν εκατό ταύροι ( ακριβώς εκατό) και μόνον οι μηροί τους καίγονταν σε φωτιά απο ξύλα λεύκης, που ήταν αναμμένη στην κορυφή του βωμού.  Καμμιά Δυτική γλώσσα , απ’ αυτές που ονομάζονται Ινδοευρωπαικές και που   έπρεπε ορθότερα να λέγονται     Ελληνο-σανσκριτικές (=Ελληνοκρητικές), δεν αποπειράθηκε ποτέ να μεταφράσει την εκατόμβη. Παντού την διατηρούν μεταγραμματισμένη( αγγλιστί hecatomb) ή μεταχαρακτηρισμένη. Ομως   αυτή αποτελεί την αρχαιότερη λέξη διότι έχει να κάνει με τις θυσίες προς τους θεούς και η ρίζα της οδηγεί στην Ελλάδα και μόνον και όχι στην φανταστική Ινδοευρωπαική  ενδοχώρα. Μια ακόμη τρανή απόδειξη που μαρτυρεί ότι η μήτρα όλων των γλωσσών της Ινδοευρωπαικής ομοταξίας είναι η Ελληνική, γι’ αυτό θα έπρεπε να λέγεται Ελληνοκρητική γλωσσική ομοταξία

 

 

Οι  δέκα δυσκολότεροι όροι των Ολυμπιακών αγώνων είναι οι εξής :

 

α/ Θωσυθιάς

 

Η ετυμολογία της λέξεως είναι απο το θεός + θυσία με αντιμετάθεση του γράμματος σ  και θ . Κανονικά έπρεπε να λέγεται θεοθυσία. Πρόκειται για την 8 η νουμηνία(= νέαν μήνην= αρχή σεληνιακού μήνα) , που ήτο η  2 α ή

3 η πανσέληνος μετά το θερινό ηλιοστάσιο. Τον 8 ον σεληνιακό μήνα  οι Ηλείοι ονόμαζαν Απολλώνειον ή Παρθένειον, ( Βοηβοδρομιώνα  των  Αθηναίων), και διαρκούσε απο τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Η Σωθυσιάς λοιπόν νουμηνία ήταν η αρχή του Απολλωνείου μηνός των Ηλείων.

 

β/ Εία.

 

Είναι προστακτική του εάω-ώ(= αφήνω) και αποτελεί  ενθουσιώδη ιαχή, σαν πολεμική κραυγή στην αρχή τ ων συναντήσεων του παγκρατίου αγωνίσματος. Εδώ πρόκειται για  το παρακελευσματικό επιφώνημα = εμπρός. Να σημειωθεί ότι την ίδια ιαχή χρησιμοποιούν και οι Ιάπωνες, Κινέζοι και άλλοι λαοί της Απω Ανατολής στο Κουν-Φού, Σιάτσου, Ζίου-Ζίτσου, Καράτε ( παραφθορά   από το αρχαίο παγκράτιο) κλπ Το «εία» αυτό στα λατινικά έγινε eia  aja   και οι ναυτικοί μας το λένε σαν πρόσταγμα “εγιά” , καθώς και στα τραγούδια τους εγια-μόλα, εγια- λέσα, δηλαδή απόλυσε , λύσε, χαλάρωσε. Το δε λέσα  παράγεται  απο το λύω=λύνω εξ ού και λάσκα.

 

γ/ Δίσκος

Δίσκος είναι το όργανο της δισκοβολίας αλλά και το αγώνισμα της ρίψεως του δίσκου. Παράγεται απο το “δικείν” απαρέμφατον του έδικον, αορίστου που χρησιμποιούν ο Πίνδαρος και οι τραγικοί , ενός αχρήστου ενεστώτος που σημαίνει βάλλω , ρίπτω.  Και όπως το “λέσχη” προέρχεται απο το “λέγω” έτσι και ο “δίσκος” απο το “δικείν”. Στο απόσπασμα 490 του Αριστοτέλους διαβάζουμε ότι “ο δίσκος εγράφη τοις Ελλανοδίκαις , καθ’ ον έδει τα Ολύμπια άγειν”. Πρόκειται για τον δίσκο του Ιφίτου που ε ίχε προλάβει να τον δει ο Παυσανίας στο Ηραίον περί το 200 μ. Χ, πριν τον καταστρέψουν οι Χριστιανοί κατά τους διωγμούς των Αρχαίων Ελλήνων και την μεγάλη καταστροφή του Ελληνικού Πολιτισμού.

 

δ/ Πρόρρησις

 

Ο όρος προέρχεται απο την πρόθεση προ + ρήσις και επί λέξει σημαίνει προαναγγελία, εκ των προτέρων ανακοίνωση. Εν προκειμένω   σημαίνει δημόσια ανακοίνωση για δίκη  περί φόνου, ώστε να αποκλείονται απο τους αγώνες όχι μόνον οι αποδεδειγμένα ανδροφόνοι, αλλά και οι ύποπτοι ανθρωποκτονίας, όπως γινόταν και με τα Ελευσίνια μυστήρια. Κι’ αυτό γιατί ο φόνος δεν ήτο τόσο ποινικό αδίκημα όσο θρησκευτικό ανοσιούργημα σ’ όλη την Ελλάδα. Τούτο σημαίνει ότι ο φονιάς ήτο απόβλητος απο την πόλη, και με το μέτρον αυτό της ανακοινώσεως επροστατεύετο  ο θεσμός απο τους εν εξορία διατελούντες   κακούργους να μην   συμμετάσχουν στους αγώνες. Το μέτρον ήτο προληπτικόν , επειδή ο φονιάς , όπως κάθε κακούργος , αν του δοθεί ευκαιρία θα ξανακακουργήσει και επειδή δεν ήθελαν Ολυμπιονίκες κακούργους τους απέκλειαν προκαταβολικώς, ώστε “μηδέν ες τον Ολυμπιακόν αγώνα έσεσθαι παρ’ αυτών κακούργημα” . Αυτό το νόημα είχε και ο όρκος  που έδιναν οι αθλητές και οι κριτές μπροστά στον ανδριάντα του   Ορκίου Διός, που βρισκόταν  στο Βουλευτήριο.  Η θέση του Ορκίου Διός εμπρός στο Βουλευτήριο έχει συμβολική αξία και εκφράζει το βαθύ θρησκευτικό και δημοκρατικό αίσθημα των Ελλήνων . Στο  χώρο  του Βουλευτήριο  ήτο η έδρα της Βουλής των Ηλείων , ίσως και των Ελλανοδικών καθώς επίσης και ο χώρος όπου εφυλάσσοντο τα αρχεία των νικητών και εκδικάζοντο οι ενστάσεις,  τα παραπτώματα και οι παραβιάσεις των κανόνων των αγώνων. Ο Παυσανίας ( V.24. 9) λέγει ότι «Μπροστά στα πόδια του Ορκίου Διός υπάρχει   μικρή χάλκινη πλάκα με ελεγειακή επιγραφή, η οποία έχει σκοπό να εμπνεύσει φόβο στους επιόρκους».

 

ε/ Αγένειος

 

Είναι το παιδί που δεν έχει ακόμη βγάλει γένια, αυτό που σήμερα   λέμε αμούστακο.

 

στ/ Αμφιθαλής

 

Αυτό που θάλει και από τις δύο πλευρές, δηλαδή το παιδί που ζουν αμφότεροι οι γονείς του . Ενα τέτοιο παιδί έκοβε τους κλάδους της αγριελιάς που προορίζοντο για τον κότινο της νίκης.

 

ζ/ Σκανά

 

Στην δωρική διάλεκτο σημαίνει σκηνή. Τότε οι θεατές και οι αθλητές των Ολυμπιακών αγώνων διέμενον σε σκηνές και όχι σε υπερπολυτελή ενδιαιτήματα . Τούτο  έρχεται σε  αντίθεση  με τη σημερινή τριφυλότητα,  χλιδή  και πολυτέλεια  των αθλητικών εγκαταστάσεων και τη  σπατάλη  των πόρων για να στηθεί η  Ολυμπιακή  παράσταση των 15 περίπου ημερών. Με την λιτότητα, την απλότητα και το μέτρον, οι αρχαίοι Ελληνες μπορούσαν να φιλοσοφούν και να  εμβαθύνουν  στην ουσία των πραγμάτων, εν αντιθέσει με τις ακρότητες της σημερινής εποχής, που δείχνουν ξηπασιά, μαλθακότητα , ματαιοδοξία  και  κενότητα   πνεύματος.  Οι Ελληνες τότε “φιλοκαλούσαν μετ’ ευτελείας”, επιβάλλοντες στους ιερείς της Αλτεως να μην επιτρέπουν  στους  πανηγυριστές να στήνουν σκηνές στον χώρο της Αλτεως, μεγαλύτερες των τριάντα τετραγωνικών ποδών, ούτε κρεβάτια “ούτε αργυρώματα πλείονος αξίας δραχμάν τριακοσίαν” . Αν ζούσαν οι αρχαίοι Ελληνες σήμερον και έβλεπαν τους  σύγχρονους  Ολυμπιακούς αγώνες, και την δραχμή να έχει γίνει Ευρώ, είναι βέβαιον ότι θα τους χαρακτήριζαν Ανατολικό  πανηγύρι και παζάρι  και   μεγίστη Υβρι προς τους Θεούς.  Προπαντός θα τους έθλιβε  η έλλειψη του ‘μέτρου’ και η εκμετάλλευση του θεσμού  των αγώνων προς χάριν του  κέρδους 

 

η/ Απειπείν

 

Είναι αόριστος του ρήματος απείπον και το απαρέμφατον απειπείν= αρνούμαι, αποκάμνω, εξαντλούμαι ,εγκαταλείπω,  απαγορεύω. Εδώ σημαίνει  αναγνωρίζω την ήττα μου και παραδίδομαι. Το παγκράτιον ήτο πολύ σκληρό και επικίνδυνο αγώνισμα, διότι ήτο μείγμα  ατελούς πάλης και ατελούς πυγμής. Θεωρείτο   δε πολύ τιμητικό για το πνεύμα του Ολυμπισμού και την ευγενή άμιλλα των αρχαίων Ελλήνων ότι είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις θανατηφόρων ή σοβαρών ατυχημάτων ή βιαιοτήτων . Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αρραχίωνος απο την Φυγαλεία, που όταν ο αντίπαλος του τον είχε καθηλώσει με γερή λαβή και του έσφιγγε το λαιμό, κοίταξε τον προπονητή του για να τον συμβουλευθεί τι να κάνει , κι’ αυτός του φώναξε “καλόν εντάφιον το εν Ολυμπία μη απειπείν(δηλαδή είναι ο πιό ένδοξος θάνατος το να πεθάνει κανείς αγωνιζόμενος στους Ολυμπιακούς αγώνες και να μην παραδοθεί) Τότε ο Αρραχίων έσπασε ένα δάχτυλο του ποδιού  του αντιπάλου του για να τον αναγκάσει  να χαλαρώσει τη λαβή και αυτός  παρητήθη την ώρα ακριβώς που ο Αρραχίων εξέπνεε. Ετσι ο κότινος της νίκης απενεμήθη στο νεκρό Φυγαλιέα, κατά μοναδική εξαίρεση για πρώτη και τελευταία φορά σε νεκρό.

 

θ/ Νύσσα

 

Είναι ουσιαστικό και παράγεται απο το ρήμα νύσσω ή νύττω, δηλαδή “σκουντάω “ κάνω νυγμό, κτυπώ, κεντώ. Στην ορολογία των Ολυμπιακών αγώνων- ιδιαίτερα του ιπποδρόμου -νύσσα ήτο το όνομα των δύο στύλων. Η μία νύσσα  της αφετηρίας είναι συνώνυμη της βαλβίδος αφέσεως, η δε άλλη του όρου καμπτήρ, ήτοι σημείον στροφής.  Στα σημεία αυτά στροφής των αλόγων στις ιπποδρομίες και αρματοδρομίες του κέλητος και της κάλπης, οι ίπποι χτυπούσαν δυνατότερα με τα πόδια τους και τρυπούσαν το έδαφος , προκειμένου να κρατήσουν την ισορροπία  τους. Στην Ασπίδα Ηρακλέους του Ησιόδου(62) υπάρχει η ωραία και διαφωτιστική έκφραση του όρου “χθόνα νύσσειν χηλήσι”(τύπτειν την γην δια των οπλών)

 

κ/ Θεός

 

Θεός καλείται το Ον το κατέχον ιδιότητες υπερφυσικές. Η ιδιότης του θεού δεν αποδίδεται εις πάντα τα υπό των Ελλήνων θεωρούμενα υπερφυσικά όντα, αλλά μόνον στα ανώτερα, στα δε λοιπά η ιδιότης του ημίθεου και ήρωος.  Η λέξη “θεός” αποδεικνύει ότι η Ελληνική γλώσσα είναι αρχαιότερη απο κάθε άλλη αρχαία γλώσσα στον κόσμο.  Κατά τον Πλάτωνα (“Κρατύλος” 397 c, εκδόσεις Κάκτος) προέρχεται απο το ρήμα θέω = τρέχω, κινούμαι. Κι’ αυτό γιατί οι πρώτοι φυσικοί θεοί , δηλαδή ο Ηλιος , η Σελήνη και οι πλανήτες , φαίνονται σαν να τρέχουν διαρκώς στον ουρανό. Επομένως,  κατά τον Πλάτωνα ο θεός προέρχεται απο το θέειν= σπεύδω δρομαίως προς κάποιον που φωνάζει.  Θα την  συναντήσουμε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης παραφθαρμένη μεν αλλά   ευδιάκριτα ενδεικτική  της κοινής ρίζας της.  Στα Σανσκριτικά(αρχαία Κρητικά) deva   , στα Αιγυπτιακά Θευς στα Λατινικά Deus= Δίας=Θεός  , στα Εβραικά  Σίων=Θείον=Θεός, στα Ιαπωνικά Dhvos=Δίας=Θεός,  στα Λιθουανικά Dvesti=Δίας=Θεός,  στα Λετονικά Duesele=Δίας = Θεός, στα Γαλλικά Dieu= Δίας=Θεός , στα Αρμενικά Dikh=Δίας στα Σανσκριτικά(αρχαία Κρητικά) ο θεός καλείται  Dhis=Δίας, κ.ο.κ. Επομένως διαπιστώνουμε ότι  σε όλο το φάσμα των γλωσσών της Ινδοευρωπαικής ομοταξίας (=αρχααικής Ελληνικής) η λέξη θεός ή Ζευς-Δίας είναι Ελληνική. Οι γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι δεν είναι τυχαία η   γραφή της λέξεως θεός με τέσσαρα γράμματα σε όλες σχεδόν τις γλώσσες. Αλλά και η λέξη αναπνοή,  έχει κοινή Ελληνική ρίζα σε όλες σχεδόν τις αρχαίες γλώσσες που προέρχονται απο την λέξη Δίας. Εις τους Ελληνες , παρά το φιλοσοφικό και δημοκρατικό τους πνεύμα, η θρησκεία  διεπότιζε τον οικογενειακό, αστικόν και τον δημόσιον βίον. Ο οίκος  των είχε την ιεράν  εστία και τον βωμόν . Σε όλες τις εκδηλώσεις και συμβάσεις του βίου τους (ειρήνη, πόλεμο, αγώνες, σπορά, συνελεύσεις του δήμου, θέατρο κλπ) επεκαλούντο το θείον και τούτο είχεν απαραίτητη συμμετοχή  σε σοβαρές εκδηλώσεις του ιδιωτικού και δημόσιου βίου. Επίσης στους θεούς του Ολύμπου προσέφερον       για να έχουν την εύνοια τους τα πρώτα(πρωτόλεια) προιόντα τους Το θρήσκευμα, οι ναοί και οι τελετές  ήταν μέρος της Πολιτείας. Οι ιερείς εκλέγοντο απο παλαιούς ιερατικούς οίκους , και ασκούσαν μόνον θρησκευτικά καθήκοντα υπο την επίβλεψη των πολιτικών αρχών. Επομένως, δεν μπορούσαν να λείψουν οι θυσίες  προς   τον Ολύμπιο Δία , στους Ολυμπιακούς αγώνες , αυτές δε ετελούντο δις, την τρίτη ημέρα απο της ενάρξεως και την επαύριον απο της λήξεως των πενθημέρων αγώνων, δηλαδή την 13 ην και την 16 ημέρα του σεληνιακού μήνα(ήτοι περί τα τέλη Ιουλίου αρχές Αυγούστου)  Επίσης μπροστά στο ναό του Ολυμπίου Διός εγένετο το στεφάνωμα των Ολυμπιονικών.

 

Θρυλικοί Ολυμπιονίκες

 

 Οι Ολυμπιακοί αγώνες κράτησαν περισσότερο  από δώδεκα αιώνες και μέσα σ’ αυτά τα χρόνια που ανά τέσσερα  συγκροτούσαν την Ολυμπιάδα, πέρασαν διάσημοι αθλητές σταδιοδρόμοι, δολιχοδρόμοι, παγκρατιστές, παλαιστές, πυγμάχοι, πενταθλητές, αρματοδρόμοι   κ. α   που συγκλόνισαν το πανελλήνιο. Θρυλικές μορφές ήσαν οι :

 

1/  Θεαγένης ο Θάσιος(παγκρατιστής)

 

 Εχει γραφεί σε άλλο κεφάλαιο η ιστορία του αγάλματος του Θεαγένη που το έριξαν οι Θάσιοι στη θάλασσα και τότε ξέσπασε λιμός και μόνον όταν  το αλίευσαν οι ψαράδες και το έστησαν σταμάτησε αυτός. Το μόνο που θα αναφέρω εδώ είναι ότι αυτός ήτο τόσο δυνατός από  μικρός , ώστε σήκωσε από την βάση το άγαλμα  ενός θεού που βρισκόταν στην πλατεία της Θάσου, από όπου κατήγετο. Η ασέβεια του αυτή ετιμωρείτο δια της ποινής του θανάτου. Οι συμπολίτες του λίαν επιεικώς, τον υποχρέωσαν να  ξαναφέρει το αρπαγέν άγαλμα στη θέση του. Είχε κερδίσει συνολικά 1400 στεφάνια. Το άγαλμα του Θεαγένη στην Ολυμπία ήτο στην Αλτη δίπλα στα αγάλματα των Μακεδόνων βασιλέων, Φιλίππου και Αλεξάνδρου, του Σελεύκου,  του Αντιγόνου πατέρα του Δημητρίου του πολιορκητή.  Ο Θεαγένης είχε άγαλμα και στην πατρίδα του  Θάσο.

 

2/ Λεωνίδας ο Ρόδιος (δρομεύς)

 

Τα κατορθώματα του Λεωνίδα είναι τόσο μεγάλα που  μοιάζουν   φανταστικά, γι’ αυτό τον έκαναν τρισόλβιο. Αυτός σε τέσσαρες Ολυμπιάδες στη σειρά κατέκτησε από τρεις πρώτες νίκες στο στάδιο , στον δίαυλο και στον οπλίτη.  Τέτοιον άθλο δεν πραγματοποίησε κανείς ως τώρα. Η πρώτη του νίκη έγινε στην 154 η Ολυμπιάδα(164 π. Χ) και η τελευταία την 156 η Ολυμπιάδα(156 π. Χ) σε ηλικία 36 ετών, κερδίζοντας συνολικά 12 Ολυμπιακά στεφάνια.

 

3/ Μίλων ο Κροτωνιάτης (Παλαιστής)

 

Ητο ένας   αθλητής με μυθική δύναμη  που νίκησε για πρώτη φορά στην πάλη παίδων κι’ άλλες πέντε φορές ανακηρύχθηκε νικητής στην πάλη ανδρών. Επτά φορές νικητής στα Πύθια, εννιά στα Νέμεα  και δέκα στα  Ισθμια. Το καταπληκτικό του κατόρθωμα ήτο ότι σήκωσε δαμάλι (νεαρό βόδι) τεσσάρων ετών και έφερε  τούτο  ολόγυρα στο γήπεδο πριν το απιθώσει μπροστά τον ιερέα του Διός. Μετά ταύτα, επειδή ήτο και παροιμιώδης πολυφαγάς, το έκοψε κομμάτια και το έφαγε μόνος του. Κάποτε έβαλαν στοίχημα στην Αίγινα ποιός θα πιεί το περισσότερο κρασί με μιάς και ο Μίλων ήπιε 3 χόες(κανάτες) , δηλαδή σημερινά 9 λίτρα. Σε διαμάχη με τους Συβαρίτες φόρεσε στο κεφάλι  το στεφάνι του Ολυμπιονίκη και  στο σώμα   δέρμα λιονταριού και μπήκε μπροστά στους συντοπίτες του ,  τρέποντας  σε άτακτη φυγή τους Συβαρίτες. Τότε βέβαια υπήρχαν ακόμη λέοντες στην Κάτω Ιταλία. Κάποτε κράτησε τον κεντρικό στύλο σε καταρρέουσα αίθουσα και έσωσε τους θαμώνες Πυθαγορείους και μετά έφυγε κι’ αυτός πριν καταρρεύσει η στέγη. Τελικά, ο άνθρωπος με την υπεράνθρωπη δύναμη νικήθηκε από τον συμπατριώτη του Τιμασίθεο όταν πήγε στην Ολυμπία την εβδόμη φορά σε ηλικία 39-40 ετών. Μετά την νίκη του Τιμασιθέου το πλήθος, αλλά και αυτός ο Τιμασίθεος επευφημούσαν τον Μίλωνα. Λέγεται ότι το πελώριο άγαλμα που του στήσανε στην Ολυμπία το σήκωσε ο ίδιος και το απίθωσε στη βάση του. Όμως η μοίρα του επεφύλαξε   φρικτό θάνατο , όταν πιάσθηκε από έναν κορμό δένρου που πήγε να  ανοίξει. Εκεί στην ερημιά τον έφαγαν τα θηρία.

[Η Πάλη

Η πάλη ήτο αρχαιότατο αγώνισμα, κι’ αυτό φαίνεται από τον μύθο της Μαίας με τον Ερωτα. Λέγουν ότι η Μαία ήτο παθολογική κλέπτρα και ποτέ τα βράδια δεν έμεινε σπίτι της διότι γύριζε και έκλεβε παντού, ως και στον άδη ακόμη. Κάποτε εκάλεσε τον Ερωτα σε πάλη και τον ενίκησε δολίως και περιέργως, πεδικλώσας αυτόν. Οι Θεοί που παρακολουθούσαν την πάλη επεφήμουν,  η δε Αφροδίτη τον ενηγκαλίζετο με μεγάλην ηδονήν. Και τότε έκλεψε τον Κεστόν ) εκ του κόλπου αυτής (Κεστός  ήτο εγκώμιον ή όπως λέγανε παλιότερα το «ερωτικό γράμμα» που κάποιος   τις είχε στείλει). Αλλά ο Ερωτας έκλεψε από τα χέρια του Δία το σκήπτρον του και παρ’ ολίγον να αρπάξει και τον κεραυνόν. Αυτός είχε κλέψει και την Τρίαινα του Ποσειδώνα.  Δαιμόνιο λοιπόν παιδί ο έρωτας που μπορεί ακόμη και καράβια να κλέβει, όταν ο καπετάνιος τους ερωτευθεί κάποια στην ξηρά.]

 

4/ Διαγόρας ο Ρόδιος (πυγμάχος)

 

Ο Διαγόρας ητο  επιφανέστερος όλων των πυγμάχων της αρχαιότητος. Τραγουδισμένος από τους ποιητές, όπως ο Πίνδαρος που του χάρισε Ωδή  ,  οι συμπατριώτες του θέλησαν να του δώσουν θεική καταγωγή. Η μάνα  του , έλεγαν, βρέθηκε στην εξοχή και επειδή έκανε πολύ ζέστη κατέφυγε στο Ιερό του Ερμή. Εκεί την βρήκε κοιμισμένη ο θεός και τις έσπειρε τον Διαγόρα. Όμως αυτός  κατάγεται από βασιλικό γένος, καθότι ήτο εγγονός του βασιλιά  της Ιαλυσσού Δαμάγητου. Ητο  γιγαντόσωμος και ωραίος άνδρας ύψους τεσσάρων πηχών και πέντε δακτύλων( ήτοι 2,20 μ.)  και εντυπωσίαζε τους πάντες. Στο αγώνισμα της πυγμής είχε νικήσει στην 79 η Ολυμπιάδα(464 π. Χ ) δυό φορές στα Νέμεα, τέσσαρες στα Ισθμια, πολλές φορές στη Ρόδο, στην Αθήνα, στα Μέγαρα, στο Αργος κ. α  Τον έλεγαν «ευθυμάχα» διότι δεν έστρεφε ποτέ στα πλευρά ή κάτω , αγωνιζόμενος πάντα εμπρός και με τίμια μέσα. Το άγαλμα του στόλιζε την Αλτιν και δεξιά και αριστερά τούτου ήταν στημένα τα αγάλματα των υιών του, που ήσαν  επίσης λαμπροί Ολυμπιονίκες,  στην πυγμή ο Δαμάγητος και στο παγκράτιον ο Ακουσίλαος. Πιο πέρα ήτο επίσης στημένο το άγαλμα του τρίτου υιού του  Δωριέα, τρις Ολυμπιονίκης, οκτώ φορές Ισθμιονίκης, επτά φορές Νεμεονίκης, μια φορά Πυθιονίκης, όλες στο παγκράτιο. Λίγο πιο πέρα ήσαν στημένα και τα αγάλματα των εγγονών του, Ευκλή και Πεισιρόδου.  Στην 83 η Ολυμπιάδα(448 π. Χ) ο κήρυξ  φωνάζει: «Δαμάγητος ο Διαγόρου Ρόδιος νικά πυγμήν, Ακουσίλαος ο Διαγόρου Ρόδιος νικά πυγμήν . Ακουσίλαος ο Διαγόρου Ρόδιος νικά παγκτάτιον» Παίρνουν τα στεφάνια τους οι Δαμάγητος και Ακουσίλαος και τρέχουν να στεφανώσουν με αυτά τον πατέρα τους που παρακολουθούσε συγκινημένος. Οι γιοί του τον σηκώνουν στα χέρια, τα πλήθη επευφημούν «εύγε..εύγε, Ζήθι  Διαγόρα τρισόλβιε» (τρίσθεε)  Και τότε ένας Σπαρτιάτης του λέγει : “ πέθανε πιά Διαγόρα. Άλλο δεν σου μένει παρά να ανεβείς στον Ολυμπο» Και πράγματι ο ευτυχισμένος Διαγόρας έγειρε και πέθανε στην αγκαλιά των παιδιών του. Κι’ αν δεν ανέβηκε στον Ολυμπο έμεινε όμως αθάνατος. Η καρδιά του τον πρόδωσε στην πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής του, μια ζωή που είχε πραγματοποιήσει όλα του τα όνειρα.

 

5/ Πολυδάμας ο Σκωτουσσαίος(παγκρατιστής)

 

Ο Πολυδάμας από τη Σκοτούσσα της Θεσσαλίας ήτο ο πιο μεγαλόσωμος άνθρωπος της αρχαιότητος. Αυτός νίκησε στην 93 η Ολυμπιάδα(408 π. Χ) στο παγκράτιον , αλλά η φήμη του προήλθε από τους άθλους και τα κατορθώματα που είναι ισάξια με τους άθλους  Ηρακλή. Ενας από τους πολλούς άθλους του ήτο και η νίκη του πάνω σε ένα πελώριο λιοντάρι που το σκότωσε με τα χέρια του χωρίς κανένα όπλο στον Ολυμπο.

 Κάποτε άλλοτε   έπιασε έναν άγριο ταύρο από το πισινό πόδι και στην απεγνωσμένη προσπάθεια  να απελευθερωθεί το ζώο, έφυγε αφήνοντας στα χέρια του Πολυδάμα τις χηλές του. Μια άλλη φορά μονομάχησε κατά παράκληση του Δαρείου Ωχου με τρεις δυνατούς σωματοφύλακες του. Αυτοί μεν ήσαν οπλισμένο με ξίφη και σάρισσες ενώ ο Πολυδάμας μόνον με ρόπαλο και τους σκότωσε και τους τρεις. Όμως και του Πολυδάμα το τέλος ήτο  άδοξο, εξ αιτίας της μεγάλης δυνάμεως του. Τούτο συνέβη όταν μερικοί φίλοι διασκέδαζαν σε σπήλαιο , όταν έγινε σεισμός και άρχισε   να καταρρέει η οροφή  του. Οι άλλοι που έφυγαν γλύτωσαν, ενώ ο Πολυδάμας που θέλησε να κρατήσει την οροφή με τα χέρια του καταπλακώθηκε.

 

6/ Μελαγκόμας ο Κάριος (πυγμάχος)

 

Ο Μελαγκόμας από την  Καρία της Μικράς Ασίας θεωρείται ένας από τους πλέον φημισμένους πυγμάχους της αρχαιότητος. Η  ιδιαίτερη αξία του έγκειται στο γεγονός ότι πάντα νικούσε χωρίς ποτέ να τραυματισθεί ή να τραυματίσει τον αντίπαλο του. Πολύ παράξενο  για έναν αθλητή πυγμαχίας. Η τέχνη του δε έγκειτο στο να νικά τον αντίπαλο του πριν τον χτυπήσει, δηλαδή τον ανάγκαζε να παραδεχθεί την ήττα του   και να  αναγνωρίσει  την ανωτερότητα του. Προς τούτο ήτο τόσο δεινός πυγμάχος ώστε είχε με το μέρος του τους θεατές που τον επευφημούσαν  . Οι κινήσεις του ήσαν αέρινες και κουνούσε τα χέρια του μόνον για να προστατευθεί και όχι για να κτυπήσει. Είχε όμως πολύ μεγάλη αντοχή , ώστε εκούραζε τον αντίπαλο του και τον υποχρέωνε να χάσει την ψυχραιμία του, να εκνευρισθεί και να παραδοθεί. Πέτυχε την πρώτη του νίκη κατά την 206 Ολυμπιάδα το 45 μ. Χ και έκτοτε κέρδισε πολλές νίκες σε διάφορους αγώνες.

 

7/ Αστύλος ο Κροτωνιάτης(σταδιοδρόμος)

 

Ο Αστύλος από τον Κρότωνα αναδείχθηκε  τρεις  φορές ολυμπιονίκης, στην 73, 74, και 75 ην Ολυμπιάδες( 488 π. Χ. 484 π. Χ, και 480 π. Χ ) αλλά δεν είναι αυτό που τον ξεχώρισε από τους άλλους, όσο η κακή του μοίρα,  ώστε     ακόμα και  η πατρίδα του που τον τιμούσε τον τιμώρησε σκληρά.

Ο Παυσανίας γράφει: « Ο Αστύλος είχε κερδίσει σε τρεις κατά σειρά νίκες στην Ολυμπία στο στάδιο και στο δίαυλο . Επειδή στις δύο τελευταίες Ολυμπιάδες είχε δηλώσει ότι θα αγωνιζόταν σαν πολίτης των Συρακουσών , για να τιμήσει τον τύραννο Ιέρωνα, υιό του Δεινομένη,  οι Κροτωνιάτες τον τιμώρησαν με την απόφαση να μετατραπεί το σπίτι του σε δεσμωτήριο  και ακόμη να ριχτεί κάτω ο ανδριάντας του, που ήτο στημένος στην πόλη, έξω από το ιερό της Ηρας Λακινίας»

 

8/ Ηρόδωρος ο Μεγαρεύς (σαλπιγκτής)

 

Μπορούσαν κι’ άλλοι να διακριθούν στην Ολυμπία,  αν νικούσαν σε αγώνες, όπως λ. χ  οι ξακουστοί  κήρυκες, και οι σαλπιγκτές του ιπποδρόμου. Ενας τέτοιος φημισμένος σαλπιγκτής ήτο και ο Ηρόδωρος από τα Μέγαρα που συγκινούσε με την σάλπιγγα του τα πλήθη και τα άλογα. Ο Ηρόδωρος ήτο   άνδρας τεραστίων διαστάσεων , υπερβολικά υψηλός,   πολυφαγάς και κοιμόταν πάνω σε δορά λιονταριού. Λένε ότι έτρωγε επτά χοίνικες (7 κιλά) ψωμί και έπινε δύο χόες κρασί (6 λίτρα) Αυτός κέρδισε δέκα φορές , ήτοι επι 40 χρόνια στον αγώνα των σαλπιγκτών στην Ολυμπία. Την πρώτη του νίκη πέτυχε στην 113 Ολυμπιάδα(328 π. Χ)  Με τα σαλπίσματα του βοήθησε τον Δημήτριο τον Πολιορκητή να καταλάβει το Αργος.

 

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

  

ΟΙ  ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ  ΑΓΩΝΕΣ  ΑΠΟ  ΤΗΝ  ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ  ΩΣ  ΣΗΜΕΡΟΝ

 

 

 

 Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ  ΘΕΩΡΗΣΗ

ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

             

Η Ολυμπιακή Ιδέα

 

Η Ολυμπιακή ιδέα αποβλέπει στην συνολική καλλιέργεια της ανθρώπινης προσωπικότητος , με την επίτευξη της σύμμετρης ανάπτυξης της σωματικής αλκής, της ηθικής προαγωγής και της πολιτιστικής ακεραιότητος του ατόμου. Κατά του Ελληνες ο αληθινός προορισμός του ανθρώπου είναι η ολοκλήρωση του, η τελείωση, η ομοίωση προς τον θεό. Προυπόθεση μιάς τέτοιας τελείωσης είναι η αρμονική ανάπτυξη του σώματος , της ψυχής και του πνεύματος, το Απολλώνειον Κάλλος. Αυτό το τρίπτυχο ιδανικού προτύπου ανθρώπου μπορεί να καλλιεργηθεί μόνον μέσα σε ένα κλίμα που συνδυάζει το καλό και το αγαθό, το όσιο και το δίκαιο, το αληθές και το ελεύθερο, το μέτρον και την αρμονία, ιδιότητες που συναρτώνται από από την φιλοσοφική καλλιέργεια, αλλά και από την αγωνιστικότητα και τη ρώμη.

      Αυτή η ανακάλυψη ανήκει καθ’ ολοκληρίαν στους Ελληνες και παρά την προσπάθεια των ξένων να αναβιώσουν τους αγώνες δεν μπόρεσαν ακόμη να επιτύχουν την πραγματοποίηση της Ολυμπιακής ιδέας. Οι Ελληνες πρώτοι αντελήφθησαν ότι η   πνευματική καλλιέργεια δεν αντιμάχεται την άσκηση του σώματος, αλλά αντίθετα αλληλοσυμπληρώνονται. Η Γυμναστική κα το Αθλημα δένονται με την μουσική παιδεία  και το χορό   και συμβάλουν στην ψυχοπνευματική   καλλιέργεια. του ατόμου.

[Περί των τεσσάρων Ηλικιών

Κατά την Νεανική Ηλικία  οι μεν νέοι γυμνάζονται, άλλοι μεν , να ιππεύσωσι, να μάχωνται, να τοξεύσωσι, να ακοντίζωσι, και άλλα τοιαύτα ηρωικά γυμνάσματα, διδασκόμενοι. Οι δε επιμελέστεροι αναγιγνώσκουσι , γράφουσι και αριθμούσι καθήμενοι περί την τράπεζαν, όπου είναι και εικόνα τινός των αθανάτων φιλοσόφων, του Σωκράτους, ή Πλάτωνος, ή άλλων τοιούτων. Αλλοι δε διδάσκονται και τέχνας και εργόχειρα…Αι δε παρθένοι κλώθουσι, ράπτουσιν, υφαίνουσιν. Αλλαι δε αναγινώσκουσι και γράφουσι, και άλλαι καλλωπίζονται σεμνώς. Αλλαι χορεύουσι ή άδουσι, και άλλαι προσφέρουσι θυσίαν εις τον Υμέναιον, ευχόμενοι έννομον και αίσιον γάμον. Ετσι διαπαιδαγωγούντο τα Ελληνόπουλα στην αρχαία εποχή]

 

Υπόβαθρο των Αγώνων  η Ελληνική Θρησκεία

 

 Η Ελληνική Θρησκεία των Ολυμπίων Θεών όχι μόνον δεν αντέκρουε τους γυμνικούς και μουσικούς αγώνες , αλλά υπήρξε το υπόβαθρο για την ανάπτυξη τους. Διότι οι Ολύμπιοι θεοί (έξη άνδρες και έξη γυναίκες) ήσαν ωραιότατοι στο κάλλος, στο πνεύμα και στην ψυχή και είχαν δύο φύσεις. Μια θεική και μια ανθρώπινη. Με την ανθρώπινη φύση τους  έγιναν οι πρώτοι Ολυμπιονίκες  Η ισότητα των   αρρένων και   θηλέων θεών , αντικατοπτρίζει την ισότητα των δύο φύλων. Ουσιαστικά όμως οι Ελληνες θεοί ήσαν  οι φορείς των ιδεών του ενός και του αυτού όντος (Ιδεοκρατία) Επομένως για τους Ελληνες οι αγώνες έχουν ιερό χαρακτήρα, γι’ αυτό και τελούνται πάντα μέσα στους πιο ιερούς χώρους(Ολύμπια, Πύθια, Νέμεα , Ισθμια) Ετσι το αγωνιστικό πνεύμα που κυριαρχεί στην Ελληνική ιστορία , κατακτούσε το πνευματικό και θρησκευτικό του βάθος που το ύψωνε σε σφαίρες πολύ υψηλότερες από την απλή παιδιά.

 

Η Μετουσίωση  της Επιθετικότητος

 

Οι Έλληνες δια της εξιδανικεύσεως των αγώνων ξεπέρασαν το ένστικτο της επιθετικότητος, ένστικτο που χρησιμοποιεί φυσιολογικά το άτομο για ν’ αμυνθεί . Ετσι εισήγαγον την έννοια της ευγενούς αθλητικής αμίλλης, η οποία μετατρέπει την επιθετικότητα σε ανώτερη πνευματική λειτουργία, όπως ακριβώς και η «Μήνις» του Αχιλλέως εναντίον του Αγαμέμνωνος στην Ιλιάδα, δεν εξελίχθηκε τελικά σε μάχη  και  συμφορά των συμμάχων, αλλά σε συνεργασία στο στρατόπεδο  των Ελλήνων . Η ειρηνική μετουσίωση της επιθετικότητος  είναι μια ακόμη τρανή απόδειξη της μακράς εξελικτικής πορείας των Ελλήνων προς τον πολιτισμό, που δεν έγινε ξαφνικά το 776 π. Χ ,αλλά σε μεγάλο βάθος χρόνου, προ 45.000 χρόνον Π. Ε

 

Φιλοσοφία του Αθλητισμού

 

Η Φιλοσοφία του Αθλητισμού είναι ένας νέος σχετικά όρος, που όμως ήτο γνωστός   απο την αρχαία Ελλάδα σαν βαθύτερο περιεχόμενο, ήτοι σαν θεωρία και πράξη μαζί. Σήμερα βέβαια εξετάζεται ως ιδιαίτερο  γνωστικό περιεχόμενο  λόγω της μεγάλης  αναπτύξεως του αθλητισμού ως ξεχωριστής επιστήμης. Θέμα της Φιλοσοφίας του Αθλητισμού , ήτοι της θεωρίας του αθλητισμού, είναι το αθλητικό φαινόμενο το οποίον εξετάζεται  σαν ανθρωπολογικό, κοινωνικό, ιστορικό φαινόμενο, κάτω απο τους κοινωνικοπολιτικούς όρους της εποχής μας. Θεμέλιο   της φιλοσοφίας, της ιστορίας , της μορφολογίας και  της παραδόσεως του Αθλητισμού αποτελεί  ο αρχαίος Ελληνικός Αθλητισμός, ο οποίος έβαλε τις βάσεις της σύγχρονης αντιλήψεως περί του Αθλητισμού. Με μιά πρόταση “Νους υγιής εν σώματι υγιή” οι Ελληνες  έβαλαν τις βάσεις στο λαμπρό αυτό οικοδόμημα του ανθρωπίνου Παρείναι, και συνέδεσαν το πνεύμα, την ψυχή και το σώμα σε ένα ενιαίο σύνολο.

 

Ο Αθλητισμός και πάλι στη Ζωή μας

 

Ο Αθλητισμός  άρχισε να απασχολεί τις κοινωνίες σοβαρά απο την δεκαετία του 1920 και συνδέθηκε με τον Εθνικοσοσιαλισμό  της Δυτικής Ευρώπης ,που αναζητούσε τρόπους να καλλιεργήσει για τους δικούς της σκοπούς το σώμα και την ψυχή των νέων, αλλά και με τον Μαρξισμό, ο οποίος δεν έχασε κι’ αυτός την ευκαιρία στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Σοβιετικής Ενωσης, να συνδέσει  στα σχολεία την ιδεολογία του με τον αθλητισμό .  Η Ανατολική Ευρώπη είχε την τάση να εντάσσει το κεφάλαιο Αθλητισμός στον σοσιαλιστικό πολιτισμό και στην υπεροχή και βελτίωση της σοσιαλιστικής κοινωνίας . Μετά τον Β! Π. Π το αθλητικό κίνημα ξαπλώθηκε και στην δημοκρατική Ευρώπη, μέσα απο τα φοιτητικά κινήματα της δεκαετίας του 60’  στα δυτικά πανεπιστήμια . Το κίνημα τούτο έθετε υπο αμφισβήτηση τον εγκλωβισμό του αθλητισμού στις σιαγώνες των πολυεθνικών, της ιδεολογίας του κατεστημένου και στην εξάπλωση της καταναλωτικής κοινωνίας, και οι οπαδοί του έδειχναν ένα νέο προσανατολισμό πιό ανθρωποκεντρικό για τον αθλητισμό και στον ελεύθερο χρόνο του ατόμου που επιμήκυνε  η εισβολή της τεχνολογίας  .  Ιδιαιτέρως το τελευταίο έχει σχέση με την απελευθέρωση του ατόμου απο την εξαντλητική απασχόληση που στο παρελθόν έφθανε μέχρι δουλείας. Αυτή η δυσβάστακτη τάση για εργασία της προτεσταντικής Δύσεως σε βάρος της αναπαύσεως και της ψυχαγωγίας-μέσα στην οποία εντάσσονται και οι παιδειές και ο αθλητισμός- και μάλιστα σε μιά εποχή όπου οι κοινωνίες μαστίζονται απο υψηλά  επίπεδα ανεργίας θεωρείται απαράδεκτη για τις σύγχρονες κοινωνίες.  Εδώ ν’ αναφέρουμε τις θεωρητικές εργασίες των  δεκετιών του 60’ -  70’  των H. Lenk ,  S. Moser,    H. Plessner,  και Ch. Krockow.(“Φιλοσοφία 1 - Θεωρία του Ελληνικού Αθλητισμού, σελίς 15, Γεώργιος Φαράντος, εκδόσεις Τελέθριον, 1992) Η Αμερικανική αναζήτηση πάνω στην Φιλοσοφία του Αθλητισμού στρέφεται γύρω απο τα προβλήματα της αθλητικής παιδείας  και της φυσικής αγωγής.

 

Από τον Αθλητισμό στις Παιδιές

 

Σχετικά με την Φιλοσοφία του Αθλητισμού έχουν γράψει αρκετοί μεγάλοι διανοητές (Nietszche , Scheler, Jaspers, Bloch, Heidegger, Sartre, Habermas Kagrera  κ. ο. κ ) Ολοι οι ανωτέρω έγραψαν  θετικά  για την Φιλοσοφία του Αθλητισμού , με μοναδική εξαίρεση τον Thl. Adorno ο οποίος θεωρεί τον Αθλητισμό ως μέσον εκμετάλλευσης, καταπίεσης, ανελευθερίας και αποσπάσεως των νέων από τα προβλήματα της εποχής τους.  Η μετάβαση από τον αθλητισμό στα σπόρ αποτελεί μιά άλλη μετάβαση που μοιάζει με την μετάβαση απο την ειρωνεία στο χιούμορ.

 

Γιατί  κάνω αθλητισμό ;

 

Κάνω αθλητισμό διότι :

 Πρώτον   έχω την βούληση, αλλά και την όρεξη και την ορμή να κάνω κάτι που θα με ωφελήσει, θα με τέρψει.

Δεύτερον,     με φέρει απο την αδράνεια στην ενέργεια  και στην πράξη και    με κάνει να διαφέρω απο τους άλλους που δεν μπορούν να το πραγματοποιήσουν.

Ετσι το φαινόμενον του αθλητισμού αφορά το δικαίωμα του ατόμου να μπορεί να κυριαρχεί ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα στον εαυτόν του  και στην ολότητα του.  Ενώ είναι κοινωνικό  και ομαδικό φαινόμενο, είναι τελικά προσωπική υπόθεση του καθενός να συμμετάσχει σ’ αυτό ή μη, χωρίς να καθίσταται αγέλη ή μάζα, με εξαίρεση φυσικά την εμπορευματοποίηση του επαγγελματικού ποδοσφαιρικού αθλήματος.

 

Κατηγορίες Αθλητισμού

 

Στις κατηγορίες του αθλητικού φαινομένου περιλαμβάνονται τα εξής:

1/ Η θεωρία και η πράξη,

2/ Το σώμα,

3/ Η κίνηση,

4/ Ο χώρος- χρόνος(πότε και που θα αθληθώ),

5/  Οι παιδιές(σπόρ),

6/  Οι ομαδικοί αγώνες,

7/  Η γυμναστική, η  φυσική αγωγή  και η άθληση,

8/ Οι κανόνες και τα όργανα  ,

9/ Ο συναγωνισμός,

10/ Η άσκηση,

11/ Το ήθος,

12/ Η αγαθοεργία μέσω του αθλητισμού και το  ολυμπιακό πνεύμα,

13/ Οι επιδόσεις,

14/ Το μέτρο ( παν μέτρον άριστον και όχι υπερβολές ),

15/ Η ψυχαγωγία και το  θέαμα,

16/ Η κριτική,

17/ Η κοινωνικο-πολιτική διάσταση,

18/ Η δικαιοσύνη(αθλητικοί δικαστές),

19 / Η προβολή του προσώπου (βεντετισμός -ινδάλματα),

20/ Οι διεθνείς σχέσεις και ο αθλητισμός

 

Προβλήματα

 

Όσο  μεγεθύνεται και εξαπλώνεται ο αθλητισμός σε παγκόσμιο επίπεδο δημιουργούνται και περισσότερα προβλήματα, όπως είναι τα κάτωθι:

1/εμπορευματοποίηση ,

2/ ιδεολογία,

3/πολιτικοκοινωνική αποδεικτική,

4/ προπαγάνδα,

5/ βία γηπέδων,

6/διαφήμιση-τηλεόραση-μέσα ενημέρωσης,

7/ καταναλωτισμός,

8/ ψευδο-αθλητισμός,

9/ επαγγελματισμός,

10/ λαϊκός αθλητισμός ,

11/ ολυμπισμός ,

12/ πολιτισμός του σώματος,

13 /πρωταθλητισμός κ λ π .

 

Ο Αθλητισμός στην διάθεση των πολυεθνικών ή της κοινωνίας ;

 

 Τα προβλήματα αυτά είναι εν πολλοίς δημιουργήματα της εποχής μας και χρειάζεται μιά συνεχής διαλεκτική σχέση πάνω σε κοινωνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση τους.  Η Τεχνική , η Τεχνολογία , η Βιομηχανία, η Οργανωτική, η Κυβερνητική, η Οικονομολογία και Νομοθεσία επηρεάζονται απο τις αθλητικές δραστηριότητες και καλούνται να δώσουν λύσεις σε δυσεπίλυτα προβλήματα. Και στον χώρο του αθλητισμού   οι διάφοροι παράγοντες του αθλητισμού μεταβάλλουν την ψυχή και το σώμα του αθλητού σε υλικό προς εκμετάλλευση των πολυεθνικών κολοσσών, μέσω των τεραστίων δυνατοτήτων που μας παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία.   Το πρόβλημα λοιπόν που ανακύπτει στην εποχή μας, είναι αν θα εκμεταλλευθούν τα σύγχρονα μέσα για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας στον αθλητισμό προς καθολική άθληση του πληθυσμού, ή θα τον θέσουμε στην διάθεση της αγοράς, σαν μέσον εκμετάλλευσης και πλουτισμού; Αν συμβεί το δεύτερο , όπως τείνουν τα πράγματα, θα πάψουμε να μιλάμε για αθλητισμό γιατί θα πρόκειται για μιά ανθρωπομηχανή τεραστίων διαστάσεων και θα την εντάξουμε σαν επιστήμη-τεχνολογία-οικονομία στο χώρο κάποιας τεχνο-οικονομικής σχολής και τους επι μέρους εφηρμοσμένους κλάδους της στις πολυεθνικές εταιρείες και στην Γουόλ Στρήτ.

 

Η Αισθητική και Ηθική του Αθλητισμού

 

Γι’ αυτό στην μέθοδο της Φιλοσοφίας του Αθλητισμού εντάσσουμε ήδη την Αισθητική και Ηθική, την Πολιτική Φιλοσοφία και την Φιλοσοφική Ανθρωπολογία. Με τον όρο Αισθητική του Αθλητισμού εννοούμε την θεωρία των αισθήσεων και την θεωρία του ωραίου, της ομορφιάς, των κινήσεως, του σώματος και της  αθλητικής δραστηριότητος. Το ίδιο ισχύει και με την Ηθική του Αθλητισμού, δεν εννοούμεν την ηθικολογία  ή κανονολογία , αλλά το αθλητικό ήθος του ανθρώπου που προάγει τις ανθρώπινες σχέσεις και τον πολιτισμό, δεδομένου ότι μέσα στο γήπεδο επικρατεί ο αυθορμητισμός και πέφτουν οι μάσκες, οπότε το άτομο δείχνει και μερικά απο τα πιό πρωτόγονα ένστικτα του . Επομένως στον αθλητισμό έχουμε σύζευξη θεωρίας και πράξης, μεθόδου και πραγματικότητος, λόγων και έργων.

 

Το Υποκείμενο-Αθλητής

 

Η αρχή, η πηγή , ο λόγος, ο νόμος , το νόημα του αθλητικού γεγονότος  και του αθλητικού φαινομένου είναι το Υποκείμενο, δηλαδή ο αθλητής, ο ίδιος ο άνθρωπος. Και δεν περιοριζόμαστε στους νέους-που είναι η πλειοψηφία των αθλητών - αλλά  επεκτεινόμαστε σε όλες  ηλικίες, διότι όλοι πρέπει να αθλούνται μέχρι βαθέος γήρατος. Διότι σήμερα με την αύξηση του ευδοκίμου  ορίου της  ζωής , την απόκτηση όλο και μεγαλύτερου διαθέσιμου χρόνου και την μηχανιστική και καταναλωτική ζωή που διάγει το άτομο,     επιβάλλεται  να  συμμετέχει στο διηνεκές-θα έλεγα εφ’ όρου ζωής - στο αθλητικό γεγονός, είτε σαν αθλητής, είτε σαν θεατής, ή και τα δύο. Στον αθλητισμό το Υποκείμενο συμμετέχει αυτοπροαιρέτως και αναπτύσσει ελευθέρως τις δυνατότητες του , χωρίς την βοήθεια κάποιου ισχυρού προστάτη , ή την μετάγγιση δυνάμεως  με  κάποιο θαύμα, κάποιας εσχατολογικής πηγής. Στο στίβο δεν περνούν τα θαύματα , ούτε οι προσευχές, παρά μόνον η αξία , χωρίς να παραγνωρίζεται η αξία του ηθικού και του φρονήματος του αγωνιζομένου.

 

Το ανθρώπινο σώμα

 

Το ανθρώπινο σώμα σύμφωνα με την Ελληνική  αντίληψη δεν ήτο ένα μεμονωμένο  αντικείμενο , αλλά συμμετείχε σε μιά τρισυπόστατη σύζευξη   Πνεύμα - Ψυχή - Σώμα και μέσα σ’ αυτό το τρίπτυχο οι Ελληνες επιδιώκουν την αρμονική   και ισόρροπη ανάπτυξη και των τριών διαστάσεων της ανθρωπίνης υπάρξεως .

Ο Χριστιανισμός απετέλεσε εμπόδιο στην ανάπτυξη του σώματος διότι θεώρησε ότι η ψυχή έχει προτεραιότητα έναντι του πνεύματος και του σώματος , για την σωτηρία του ανθρώπου.  Κι’ αυτό γιατί εθεώρησε την σάρκα αμαρτωλή. Αλλά εξ ίσου αμαρτωλό ήτο για τους χριστιανούς και το γυμνό,  γι’ αυτό  φρόντισαν να το σκεπάσουν με   τσαντόρ, μαντίλες και ράσσα. Αυτός ήτο και ο λόγος  κατέστρεψαν τους θησαυρούς με τις αναπαραστάσεις των Ελλήνων αθλητών, για να μην σκανδαλίζουν τους πιστούς. Η μανία των φανατικών χριστιανών εστράφη ακόμη και εναντίον των εικόνων της Παναγίας στο Άγιον Όρος ,  τις οποίες έχουν καταστρέψει δι’ αιχμηρού οργάνου για να μην τους σκανδαλίζει.   Μία τέτοια κοσμοθεωρία εχθρική προς το σώμα ήτο επόμενο να καταφέρει καίριο πλήγμα κατά του αθλητισμού, το  οποίον  κατά τον Μεσαίωνα  έθεσαν υπό απαγόρευση έτσι ώστε να  είναι  ανύπαρκτος. Η κατάργηση του έγινε με τα διαβόητα διατάγματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου και Θεοδοσίου.  Η χαριστική όμως βολή δόθηκε με την κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων και την καταστροφή της Ολυμπίας.

 

Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι «πιθάρι»  παθών

Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι “πυθάρι” αναγκών, ορμών , παθών (ηδονής, καταναλωτικών απολαύσεων κλπ) και ενστίκτων ,  αλλά και η πηγή δημιουργικών δυνατοτήτων, μιά εκ των οποίων είναι και ο αθλητισμός.   Το σώμα δεν αρκεί για να παραχθεί το αθλητικό αποτέλεσμα. Διότι έτσι και τα ζώα θα έκαναν αθλητισμό. Πρέπει να  συμμετέχει απαραιτήτως και το πνεύμα και ή ψυχή.  Επομένως, ένα ακμαίο πνεύμα και μιά αγαθή ψυχή δεν είναι δυνατόν να μεταβάλλουν ένα ωραία σώμα βορά του σεξ στους αθλητικούς χώρους. Το “αθλητικό σώμα” αναδίδει κίνηση , υγεία , φρεσκάδα , αλκή και  σφρίγος , κι αυτό θα μπορούσαμε να το επεκτείνουμε ανεξάρτητα βιολογικής ηλικίας, διότι το σώμα ενός ηλικιωμένου ανθρώπου ο οποίος γυμνάζεται αναδίδει νεότητα και σφρίγος ανάλογο της ηλικίας του. Και με τον όρο “σώμα” δεν εννοούμε τις σάρκες του ανθρώπου, αλλά την ενότητα του Παραείναι του, σαν κοσμικού και ελευθέρου και δημιουργικού όντος. Για το αντικείμενο αυτό είναι πλουσιοτάτη η σχετική βιβλιογραφία  της Φιλοσοφίας και της Επιστήμης του Αθλητισμού .

 

Η Κίνηση  

 

Η Κίνηση είναι μιά απο τις σημαντικότερες έννοιες της Ελληνικής φιλοσοφίας. Η πρόταση “Τα Πάντα Ρει” του Ηρακλείτου δίνει όλο το νόημα της αιωνιότητας και απειρότητας της συμπαντικής κινήσεως  .  Με το θέμα της κινήσεως ασχολήθηκαν οι Έλληνες φιλόσοφοι Ηράκλειτος, Παρμενίδης, Ζήνων, Πλάτων, Αριστοτέλης, Φίλων, Πλωτίνος κ. α , τα βασικά δε σημεία της θεωρίας της κινήσεως είναι :

1/ τα πάντα κινούνται στον κόσμο και ουδέν ακίνητο.

2/ το κινούν   και το   κινητόν(όλα τα ουράνια σώματα και η Γη κινούνται και εμείς μαζί όλα κινούνται)

3/μορφές κινήσεως(γένεσις, αύξηση, φθορά, μεταβολή κλπ)

4/ ουσία της κινήσεως(ανθρωπολογική, κοσμολογική, οντολογική)

5/ το νόημα της κινήσεως(ζωή, θάνατος, φύση , δύναμη, ενέργεια, αλλαγή)

Στην σύγχρονη εποχή η κίνηση απετέλεσε αντικείμενο μελέτης των μαθηματικών και φυσικών επιστημών(Kepler, Newton, Descartes, Leibnitz, Galilei κ. α)  Κατά τον διαλεκτικό υλισμό κίνηση είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό της ύλης και σημαίνει αλλαγή.  Αλλά και ο Αθλητισμός δεν είναι τίποτα άλλο από κίνηση(ατομική ή συλλογική),   πειθαρχημένη με κανόνες και με μέτρον .  Όμως η αθλητική κίνηση είναι παράλληλα και θέμα αισθητικής(μουσική, χορός, μιμική , ρυθμική κ. α). Είναι και θέμα της ιατρικής επιστήμης (κινησιοθεραπεία, πεζοπορία, ελαφρά αθλήματα για ορισμένες ασκήσεις, ασκήσεις ευκαμψίας, αθλητική ιατρική κ. α). Η κίνηση είναι επίσης μέτρον και ρυθμός  του βίου του ανθρώπου , διότι προέρχεται από το κοσμικό κέντρο της οντολογικής αρμονίας του ανθρώπου.   Διαφορετικές κινήσεις κάνει το κάθε ζώον και επομένως και ο άνθρωπος σαν έλλογο ον.  Οι αρχαίοι πρόγονοι μας μπορούσαν να διακρίνουν αν ένας άνθρωπος ήτο πολιτισμένος ή βάρβαρος από τον τρόπο κινήσεως του.  Ο αεράτος Ευρωπαίος άνθρωπος διακρίνεται από  τον  βαρύ και δυσκίνητο Αμερικανό.

Επομένως ο αθλητισμός δίνει   την ευκαιρία στον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει την ελευθερία των κινήσεων και να πραγματοποιήσει  αυτές τις κινήσεις  .

 

Παιχνίδι-Παιδιές με  κέντρο τον Ανθρωπο

Τις παιδιές συνέλαβε το  πρώτον  η προσωκρατική φιλοσοφία, όπως καταδεικνύεται απο το απόσπασμα του Ηρακλείτου “αιών παις εστί παίζων, πεσσεύων παιδός η βασιληίη” (ο αιών , ο λόγος , ο κόσμος είναι παιδί που παίζει , παίζει  τους πεσσούς . παιδιού είναι η κυβέρνηση του κόσμου). Ακόμη και ο Ζεύς έπαιζε όταν έφτιαξε τον κόσμο.  Το παιχνίδι πήρε αρνητική φόρτιση απο τους σοφιστές και θετική απο τους Σωκράτη και Πλάτωνα. Εξαιρετικά πλούσια είναι η βιβλιογραφία των αρχαίων Ελλήνων πάνω στο θέμα  παιδεία και σπουδή(Ξενοφ. Συμπ. 1, 1  και Πλάτωνος Πολιτεία 602β)  παιδιά “συν γέλωτι”(Ξενοφ. Κύρου Παιδεία 2, 3)  παιδιά και φλυαρία …γέλως…σκώμματα(Πλάτωνος Κρίτων 46 d) παίζω και χορεύω(Αριστοφ. Βάτραχοι 407) παίζω (μουσικό όργανο) και άδω(Πίνδαρος, 01, 24) παίζω ερωτικά(Ξενοφ. Συμπόσιο 9, 2) κ.ο.κ Υπάρχει μεγάλη πολυμορφία του παιχνιδιού, τύποι, μορφές, αμεσότητα, αυθορμητισμός , κανόνες, ομαδικότητα, ατομικότητα, μίμηση, δημιουργικότητα, ελαφρότητα, σοβαρότητα, επικοινωνία, δράση κλπ ενυπάρχουν όλα ή μερικά σε κάθε παιχνίδι. Σήμερα στην εποχή της Διαστημικής της Πληροφορικής και Επικοινωνίας το παιχνίδι εισέρχεται στο πεδίο των Κομπιούτερς και των Προσομοιωτών.  Ετσι ώστε να είναι σε θέση ο καθένας να δράσει είτε σαν αστροναύτης, είτε σαν πιλότος, είτε σαν μαχητής, είτε σαν ποδοσφαιριστής κ.ο.κ Με το παιχνίδι δείχνει ο άνθρωπος τις αληθινές του δυνατότητες σαν δημιουργός, ανανεωτής, ενεργός και επώνυμος ποιητής του κόσμου. Η διεισδυτικότητα του παιχνιδιού σε όλες τις χώρες , σ’ όλες τις ηλικίες είναι πράγματι εντυπωσιακή και δεν επηρεάζεται απο σύνορα, εθνικισμούς κι’ άλλους διαχωρισμούς. Πάντως ο μεγάλος φορμαλισμός στο παιχνίδι του αποστερεί την αληθοφάνεια και ελευθερία δράσεως του υποκειμένου. Επομένως, η αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία κατά τούτο εδικαίωσε την θεωρία του παιχνιδιού, κατά το ότι κατενόησε ότι το παιχνίδι αρχίζει και τελειώνει με τον ίδιο τον άνθρωπο. Αυτό είναι και παραμένει το κέντρο της φιλοσοφίας του αθλητισμού.

 

Ολυμπιακοί Αγώνες και Παιχνίδια

 

Για τους Έλληνες οι Ολυμπιακοί αγώνες δεν ήσαν καθόλου  παιχνίδι , αλλά μια στάση ζωής που ο άνθρωπος μαθαίνει να αγωνίζεται και να νικά για να επιβιώσει και ν’ ανελιχθεί σε υψηλότερες ψυχοπνευματικές σφαίρες. Οι ξένοι λόγω κακής μετάφρασης του όρου «Ολυμπιακοί Αγώνες»(Olympic Games) έδωσαν ένα διαφορετικό νόημα στους αγώνες και συν τω χρόνω έβαλαν στο πρόγραμμα και τα παιχνίδια(σπορ). Όμως και τα ζώα παίζουν αλλά ποτέ δεν διανοήθηκαν να κάνουν αγώνες. Ο αθλητισμός δεν είναι παιχνίδι. Δεν είναι κάποια ενστικτώδης λειτουργία-όπως την θεωρούν οι ξένοι- αλλά μια πολιτιστική και εσκεμμένη  εκδήλωση  αποκλειστικά ανθρώπινη. Ο «αγών» προέρχεται από το ρήμα «άγω» που σημαίνει οδηγώ.(Παιδαγωγός= αυτός που άγει τον παίδα) Αλλά και η λέξη «αθλητής» έχει σαν βάση την λέξη άθλος , που σημαίνει μόχθο, ανάγκη, αγώνα! Με τον αθλητισμό ο Ελλην επεδίωξε την επικράτηση , δηλαδή την κατάκτηση της Νίκης (πρωτιάς) μέσω της ευγενούς  αμίλλης, δια του αγώνος(«Αθλητισμός-Ενας Ερωτας αλλιώτικος» του Θέμου Γκουλιώνη, Εκδόσεις Γεωργιάδη)

Όταν  αγωνίζεται ο αθλητής ο αντίπαλος του δεν είναι άλλος απο το ίδιο του το σώμα, που φθάνει στα όρια, στα άκρα και στην αντοχή του που δεν πάει άλλο, για την κατάκτηση της Νίκης, της φτερωτής αυτής θεάς  που κάθεται στην ανοιχτή παλάμη του Διός. Αυτός είναι και ο συμβολισμός της Νίκης της Σαμοθράκης που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου και θαυμάζεται για αυτό ακριβώς το πνεύμα της Νίκης, που επιτυγχάνεται με αξιοκρατία και  χωρίς υποκρισία, ειρωνεία και εξαπάτηση του αντιπάλου. Ο αθλητικός αγών δεν θεσπίσθηκε από κάποια υστεροβουλία, ούτε επιδίωξη προβολής ή την ενίσχυση της εξουσίας. Ηλθε μόνος του σαν έκφραση ενός ανωτέρου πολιτισμού, όπως γεννήθηκε η Αθηνά  από το κεφάλι του Διός.

Βέβαιοι οι Ελληνες επειδή γνώριζαν ότι το ανθρώπινο γένος δεν πρόκειται ποτέ ν’ απαλλαγεί από το ένστικτο αυτό της αυτοπροβολής και της Νίκης , βρήκαν τρόπο  να την υπηρετούν όχι μέσω των πολέμων , της αγριότητος και   της πανουργίας, αλλά μέσω της ευγενούς αμίλλης΄,  η οποία όχι μόνον δεν   θυσιάζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά την εξυψώνει στη σφαίρα του Διός. Δηλαδή μετέτρεψαν το ένστικτο σε ανώτερης μορφής λειτουργία και έβγαλαν τον αγώνα από το πολεμικό πεδίο(πολεμική σύγκρουση) και τον έφεραν με την μορφή του Αθλητισμού  στα ειρηνικά στάδια  κάτω από την σκέπη  των  θεών και την επίβλεψη της Πολιτείας.

 

 

 

Προσωπικές Εμπειρίες  τριών  Ηλικιωμένων

 

Εν προκειμένω  επιτρέψατε μου να σας μεταφέρω την προσωπική γνώμη του γράφοντος , ο οποίος καίτοι έχει στους ώμους του 73 Μαίους το 2002   ασκείται   ανελλιπώς με την πρωινή σουηδική γυμναστική,  με την απογευματινή πεζοπορία,  ( με ταχύ βηματισμό σε απόσταση  5-7 χλμ.  ημερησίως) και τα καλοκαίρια με θαλάσσια μπάνια . Αν δεν  κάνω αυτή την   άσκηση καθημερινώς έχω την αίσθηση ότι δεν έζησα, ότι κάτι μου έλειψε, ότι δεν βελτίωσα την επίδοση μου , ότι τέλος μειώθηκε η θέληση μου για την ζωή.  Παρόμοια είναι και η εμπειρία ενός σοφότατου ανθρώπου, και γνωστού Μεσσήνιου  διανοητή, συγγραφέως και ποιητή, του αείμνηστου  Παναγιώτη Κωνσταντινίδη, ο οποίος σε ηλικία 96 ετών μου έλεγε χαρακτηριστικά  ότι “ζω χάρη στις ασκήσεις γυμναστικής που εκτελώ το πρωί όταν σηκωθώ και στο βάδισμα  που κάνω καθημερινώς “ Και να σημειωθεί ότι είχε  κομμένα τα δάχτυλα(φάλαγγες) των ποδιών του, λόγω   αναπηρίας στην Μικρασιατική Καταστροφή , όταν  πιάστηκε αιχμάλωτος των Τούρκων.  Ο υπέργηρος αυτός αθλητής και παλιός κυνηγός , λίγο πριν πεθάνει μου είπε τα εξής,   που επιβεβαιώνει ότι η κίνηση είναι ζωή και η ακινησία θάνατος:

“ Εχω στερηθεί τα πάντα: την όραση , την ακοή, την όσφρηση, την γεύση, τώρα δεν μπορώ και να κινηθώ. Τι να την κάνω  τέτοια  ζωή; “  Και συνειδητά σταμάτησε να τρώγει, πίνοντας μόνον λίγο νερό, έως ότου πέθανε εντός δύο εβδομάδων ανώδυνα. Ουσιαστικά ανελήφθη στους ουρανούς, όπως συνέβαινε στην αρχαία Ελλάδα. Η τρίτη εμπειρία προέρχεται από τον ιατροφιλόσοφο αείμνηστο Σεραφείμ Ράντζος  ηλικίας 96 ετων , ο οποίος μου επανελάμβανε στερεότυπα «όσο περπατώ ελπίζω» και ο θάνατος τον βρήκε όταν έπεσε στο κρεβάτι στο νοσοκομειακό αυτοκίνητο, όταν πιά δεν μπορούσε να περπατήσει . Αλλά και  ο αθλητικός γιατρός  στο ΝΑΤΟ  συνιστούσε  ότι κάθε  στρατιωτικός για να διατηρεί την φόρμα του , την υγεία του και το αξιόμαχο πρέπει απαραιτήτως οι νεαροί να τρέχουν ημερησίως 3,2 χλμ (ελαφρό τρέξιμο=Jogging) και οι μεγάλοι να βαδίζουν την ίδια απόσταση σε έντονο βάδισμα. Αργότερα διάβασα στο περιοδικό TIME ότι  το πρόγραμμα ασκήσεων των  αστροναυτών για να θεωρηθούν ικανοί να ανθέξουν στις συνθήκες της πτήσεως περιεράμβανε    καθημερινώς   για τους νέους 3,2 χλμ τροχάδην(Jogging ) , ενώ ο γηραιός Glen αυτή την απόσταση την έκανε βάδην .

 

Αγών-Άθλος- Θεωρία και Πράξη

 

Η σημασία των λέξεων “αγών”(=συνάθροιση, συνέλευση, αγορά προς θεωρία άθλων ή αγώνων, αλλά και  τόπος όπου λαμβάνουν χώραν αγώνες, στάδιο, κονίστρα Πανελλήνια συνέλευση, άμιλλα, δυσκολία, κάθε μορφή αγώνα)  (Ομήρου “ Ιλιάς” Ψ258, 685, Ω1, Π239, “Οδύσσεια” Θ200, 260, Πίνδαρος Π, 01, 119, 10. 47, 202, Αισχύλος Αγ.845, Χο.584, “Λυσίας “ 108.25, “Ηρόδοτος”2. 91, 6. 1276, “Πλάτων”, Νόμοι 658 Α, “Αριστοτέλης” Πλ. 583, “Σοφοκλής”, Ηλ. 682 , Τρ.159,  κλπ)

Η λέξη άθλος(=παιδιά, πολεμικό παιχνίδι, άμιλλα περί βραβείου, δοκιμασία , μόχθος, κόπος,  κίνδυνος, πόνος,  κατόρθωμα, επίτευγμα, βραβείο, έπαθλον, νίκη)( Ομήρου “Οδύσσεια”Θ 160, Λ548,  Ω 89, “Ηρόδοτος” 1.126, “Σοφοκλής” , Ηλ. 49.682, “Αισχύλος” Πρ.702,752 “Σοφοκλής” Αντ. 856 , “Ξενοφάνης” 2.5, “Πίνδαρος”01)

Ο αγών κα ο άθλος είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, τόσο ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για αγωνιστικό χαρακτήρα και αγωνιστικό λόγο του Ελληνος.  Ο Νίτσε , με βάση τον Ομηρο, διετύπωσε τη θεωρία ότι ο Αγών και η Αγωνιστικότητα είναι το νόημα του αρχαίου Ελληνικού  πολιτισμού. Το ίδιο έχουν γράψει και πολλοί άλλοι διανοητές. Η ιστορική επιβεβαίωση τούτου, είναι    η Γιγαντομαχία και Τιτανομαχία, όπου θεοί ημίθεοι και άνθρωποι αγωνίζονται. Αλλά και το φιλοσοφικό πνεύμα του Ηρακλείτου ομιλεί για τον  πάλη των αντιθέτων (Πόλεμος πατήρ πάντων) κ. α Κατά τον Πλάτωνα ο αγών περιλαμβάνει το λέγειν, ποιείν, ερωτάν, ευρίσκειν, τον πόλεμο και στην εξελιγμένη τους μορφή τον διάλογο, την δημοκρατία και τον αθλητισμό. Ο αγών και ο άθλος απαιτούν θάρρος, τόλμη, κρίση, ελευθερία, ειρωνία, δοκιμή, αυτάρκεια, άρνηση και θέση, κίνηση, φαντασία, τέχνη και άλλα χαρίσματα, προ παντός όμως απαιτεί θεωρία και πράξη.  Ακόμη δε και η ύπαρξη του τυχαίου παράγοντα στην νίκη σε ένα μικρό ποσοστό, επιβεβαιώνει την συμπαντική θεωρία του χάους. Κάθε αγών για τους Ελληνες είχε την μορφή παιχνιδιού, όπου ο αγωνιστής είναι στο μέσον της διαδικασίας , με όλες τις δυνάμεις του και όχι στα παρασκήνια, ούτε εξαρτώμενος απο υπερφυσικές δυνάμεις για να του  χαρίσουν την νίκη. Για τους Ελληνες τίποτα στον κόσμο δεν χαρίζεται. Τα πάντα κατακτώνται δια της συνεχούς πάλης και του αγώνος. Απο την άποψη αυτή οι Ολυμπιακοί αγώνες   αποτελούν τον αντιπροσωπευτικότερο Ελληνικό αγωνιστικό θεσμό που προυποθέτει όλες τις πιό πάνω ιδιότητες για τον αθλητή.

 

Οι Θηρευτές της Ελευθερίας 

 

 Όμως κάθε εποχή έχει τους δικούς της ήρωες, όπως  και η σύγχρονη εποχή ( εν έτει 2002) έχει τους δικούς της. Πρώτον, θα πρέπει να μνημονεύσουμε  τους σύγχρονους ήρωες , τους αεροπόρους μας , που καθημερινώς διακινδυνεύουν στους αιθέρες τη ζωή τους αγωνιζόμενοι υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος, για να κρατούν το Αιγαίο Ελληνικό από τον Τουρκο λαθροεισβολέα.. « Θηρευτές της Ελευθερίας» θα πρέπει να τους ονομάσουμε, διότι με τα υπερσύγχρονα υπερηχητικά αεροσκάφη  , οι χειριστές μας χρειάζονται εξαιρετικές ικανότητες και ηρωικό πνεύμα για να ίπτανται και να μάχονται με αυτά, όντες ετοιμοπόλεμοι όλο το χρόνο , ημέρα νύχτα, εν ειρήνη και εν πολέμω. 

 

Οι Θηρευτές του Χρόνου

 

 Επίσης ολίγοι ίσως γνωρίζουν τις ηρωικές πράξεις των τολμηρών παιδιών μας  που οδηγούν μοτοσυκλέτες μεγάλης ιπποδύναμης και κυβισμού(1000 cc) Και σαν να μην έφθανε αυτό  τρέχουν ιλιγγιωδώς σε πίστες και σε επικίνδυνα μέρη(όπως στις στροφές του Μπράλου, της Βάρκιζας,  της Ραπεντώσας   κ. α ) διακυβεύοντας τη ζωή τους κορώνα- γράμμα , χάριν της ταχύτητος και του αθλήματος. Κάποιος καθηγητής της Φυσικής »     και έμπειρος αναβάτης τους απεκάλεσε «Θηρευτές   του Χρόνου, διότι για αυτούς που ζουν εκείνες τις μοιραίες στιγμές στο μεταίχμιο  μεταξύ  ζωής  και  θανάτου, κάθε στιγμή του χρόνου είναι αιωνιότης.  Όταν μου έλεγε ο γιός μου αυτές τις εμπειρίες του ομολογώ ότι δεν τον πίστευα και τις θεωρούσα φανταστικές. Όταν συζήτησα όμως με τον  καθηγητή της Φυσικής   και μου ανέλυσε το θέμα διεξοδικά τότε εννόησα ότι αυτά τα παιδιά δεν είναι τρελλά , αλλά ήρωες. Στις στροφές του Μπράλου μου είπε ότι οι θηρευτές του χρόνου συναγωνιζόμενοι  με το Χάρο, ο τελευταίος πήρε στον Αδη  πρόσφατα  δύο παληκάρια και 10 τραυματίσθηκαν   σοβαρά , μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα παιδιά είναι οι σύγχρονοι ήρωες , που κάνουν άθλημα το «ζειν επικινδύνως» Ηρωες σύγχρονοι όμως είναι και οι Ολυμπιονίκες και οι άριστοι ποδοσφαιριστές και αυτοί που αψηφούν τη ζωή τους για να σώσουν το συνάνθρωπο τους , αλλά και οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες που χάνουν τη ζωή τους εν τη εκτελέσει του καθήκοντος και οι στρατιωτικοί που ρίχνονται με αλεξίπτωτα , ή οι άνδρες  των ΟΥΚ κ.ο.κ

 

 

Επίδοση

Με τον όρο επίδοση εννοούμεν την απόδοση και αποτελεσματικότητα του αθλητή γενικά και είναι το κίνητρο μεγαλύτερης προσπάθειας για βελτίωση και εξέλιξη. Ομως το νόημα του αθλητισμού δεν είναι τα ρεκόρ στα πλαίσια μιάς καταναλωτικής ή κρατικό-μονοπωλιακής  κοινωνίας. Ο υπερτονισμό ς της επίδοσης αποτέλεσε κριτήριο σε βάρος του αθλητισμού ότι υποκρύπτει τάσεις ωφελιμισμού, διαφήμισης  και  εμπορευματοποίησης.  Η επίδοση αποτελεί κατηγορία του αθλητισμού σαν ανθρωπολογικού φαινομένου ελευθερίας και όχι αυτοσκοπό.

 

Ηθική του Αθλητισμού

Ο αθλητισμός δεν μπρεί να γίνει φορμαλιστικός και να υπακούει σε αυστηρή κανονολογία, όπως  και δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ηθική, θα λέγαμε χωρίς κανόνες του παιχνιδιού. Είναι απαράτητοι οι κανόνες , όπως εντιμότητα, ελευθερία, αυτοπειθαρχία, αγωνιστικότητα, δικαιοσύνη, ισοτιμία, καλοκαγαθία, δημοκρατία κλπ, αλλά αυτοί μόνον δεν μπορούν να αποτελέσουν την ηθική του παιχνιδιού. Ολόκληρο το αθλητικό φαινόμενο είναι προς την κατεύθυνση του καλού, του αγαθού, του αληθινού, του δίκαιου, του τέλειου, του ελεύθερου, αλλά δεν φθάνουν αυτά για να παραχθεί το αθλητικό αποτέλεσμα. Χρειάζεται η ορμή, η δύναμη, η ανάγκη, το συναίσθημα, η καταπίεση, η ιστορική συγκυρία κ.α. Στην ανάγκη μπορούμε να διακρίνουμε τον ωφελιμισμό, την προβολή, τον ευδαιμονισμό, την ιδεολογία κ.α που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη φύση.

 

Η Αισθητική του Αθλητισμού

Ο αρχαίος Ελληνικός αθλητισμός σημαίνει μίμηση,  ρυθμό, εφευρετικότητα και κοσμική αρμονία. Πάνω σ’ αυτά βασίσθηκε η αρχαία Ελληνική τέχνη με το αποκορύφωμα της την Κλασσική τέχνη, έχει δε σχέση με το ωραίον και το καλό. Ομως η ενότητα  της Αισθητικής του Αθλητισμού αφορά την ενότητα του καλού, αγαθού, ωραίου,   δίκαιου, αληθινού, ελεύθερου εύψυχου, τα οποία όλα μαζί μας δίνουν την υψηλότερη αισθητική του αγώνα και του άθλου, μέσα στους οποίους ενυπάρχει απαραιτήτως η αρμονία, ομορφιά, πλαστικότητα, συμμετρία, ρυθμός και αλκή.

 

Η Κριτική

Η Φιλοσοφία του Αθλητισμού δεν έχει απολογητικό  ή θεραπευτικό χαρακτήρα, αλλά ζητητικό και ευρετικό, διαλεκτικό και κριτικό χαρακτήρα. Η κριτική σκέψη του αθλητικού φαινομένου είναι αυτοκριτική, διαλογική και απελευθερωτική, βελτιωτική και δημιουργική. Δυστυχώς σήμερα την έχουν περιαγάγει σε αρνητική, ανατρεπτική και συγκρουσιακή.

Οι αξιώσεις των αθλητικών οργανώσεων , οι τάσεις , η εμπορευματοποίηση , η διαφήμιση, η προπαγάνδα, ο επαγγελματισμός, ο γιγαντισμός, ο εθνικισμός , οι εξαρτήσεις, η βία, τα ΜΜΕ, το θέαμα,  η αθλητική πολιτική στην υπηρεσία του κόμματος είναι μερικά απο τα καθημερινά φαινόμενα που τον υποβαθμίζουν.

 

 

 

Οι Ελληνικοί Μύθοι

Οι Έλληνες εδίδασκον τους ανθρώπους δια των Μύθων, οι οποίοι ήσαν εύπεπτοι, κατανοητοί και ευχάριστοι στο κοινό. Όταν λόγου χάριν ομιλούν για την Τιτανομαχία  , ενώ παρουσιάζεται σαν αγών, στην πραγματικότητα μπορεί να είναι και η διαρκής πάλη των καινούργιων ιδεών με τις παλιές , ή και οι γεωλογικές αναταραχές και καταστροφές που συνέβησαν στην πανάρχαιη εποχή στον Ελληνικό χώρο. Τέτοιους μύθους μεταχειρίζοντο οι φιλόσοφοι, όπως ο Ορφεύς και οι Ποιητές, για να διδάξουν τις τελετές και τα μυστήρια, επειδή και το θείον δεν γίνεται αντιληπτόν δια των αισθήσεων. 

 

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες - Αναπαράσταση της Ζωής

Αρκετοί απο τους μύθους ήσαν αλληγορικοί, δηλαδή έκρυπτον παραβολικώς έννοιες  μυστικές, και εσήμαιναν με άλλο όνομα και σύμβολο άλλο πράγμα. Καθώς λέγει και ο Πλάτων ότι ο Πόρος και η Πενία εγέννησαν τον Ερωτα, δηλαδή τα πλούτη και η φτώχεια εγέννησαν τον πόθον προς τα εργόχειρα και τις τέχνες. Ετσι έβαλαν απέναντι στο Ον και το αντίθετο του .

 Λόγου χάριν απέναντι στον Ποσειδώνα τον Απόλλωνα, δηλαδή απέναντι στο όλο ύδωρ το μερικό πυρ.  Απέναντι  στην Αθηνά τον Αρην, δηλαδή την φρόνηση προς την αφροσύνη. Απέναντι στην Αρτεμι την Ηρα, δηλαδή τον περίγειον Αέρα  προς την Σελήνη. Απέναντι στην Λητώ τον Ερμήν, δηλαδή τον Λόγον προς την Λήθην. Απέναντι στον Ξάνθο έβαλαν τον Ηφαιστο, δηλαδή όλο το πυρ προς το μερικόν κ.ο.κ .

Ενώ λοιπόν όλα βρίσκονται σε  μιά αέναη  σύγκρουση με το αντίθετο τους, γιατί ο αθλητής να μην ευρεθεί σε συναγωνισμό με τον συναθλητή του ; Μήπως και στο Σύμπαν και στην ζωή δεν συμαίνει το ίδιο ; Αυτήν την διαδικασία που συμβαίνει στο Σύμπαν έρχεται με την σειρά του να ενσαρκώσει πάνω σε θεσμοθετημένους κανόνες-και όχι τυχαίως- ο αθλητής στα ατομικά αθλήματα, ή η ομάδα στα ομαδικά  τοιαύτα. 

 

Η Αξιοκρατία στους Ολυμπιακούς

Οι Ελληνες είχαν αντιληφθεί τον διαρκή αγώνα των πάντων στο Σύμπαν με το αντίθετο τους, και γι’ αυτό ο θείος Ηράκλειτος είπε το “Πατήρ Πάντων Πόλεμος”.   Ο ίδιος φιλόσοφος είχε ξεχωρίσει  την αξιοκρατεία λέγοντας ότι::” Για μένα ο ένας αξίζει για δέκα χιλιάδες”. Τούτο το πνεύμα της αξιοκρατείας είναι η θεωρητική βάση πάνω στην οποία βασίσθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το Ολυμπιακό Πνεύμα.

Ομως δεν υποτίμησαν ποτέ τον υστερήσαντα σε επιδόσεις αθλητή, γιατί γνώριζαν ότι το παν δεν είναι η νίκη , αλλά ο αγών για την νίκη. Κατενόουν ότι χωρίς και τον χαμένο δεν θα ήτο δυνατόν να διεξαχθεί το άθλημα, και επομένως ήτο κι’ αυτός απαραίτητος παράγων , όσο και ο νικητής, στην διεξαγωγή του παιγνίου. Αυτό εκφράζεται φιλοσοφικά με το σκοτεινό ρηθέν του Ηρακλείτου ότι : “Και το καλό και το κακό Ένα είναι “ Αυτό έχει εφαρμογή και τους Ολυμπιακούς αγώνες, ότι το αποτέλεσμα δεν μετράει και τόσο διότι και η χαμηλή επίδοση έχει τελικά  την ίδια ωφέλεια με την υψηλή και με τον πρωταθλητισμό.

 

Οι Κανόνες των Ολυμπιακών Αγώνων

Η παιδιά( παιχνίδι) είναι ένα απαραίτητο στοιχείο στην ζωή του ανθρώπου, αφού και ο Ζευς έπαιζε όταν έφτιαξε τον κόσμο.  Ομως όπως και στην Φύση το κάθε τι δεν μπορεί να ξεφύγει απο το Μέτρον , έτσι δεν μπορεί να γίνει αυθαίρετα και  χωρίς  κανόνες αθλητισμός .    Ο χρόνος εκάστου αγωνίσματος  και ο τόπος όπου αυτό θα εκτελεσθεί είναι απαραίτητοι παράγοντες για την διεξαγωγή των αγώνων. Μιά παρόμοια σκιαγραφία βλέπουμε και στην Δημοκρατία, η οποία είναι το πολίτευμα όπου ο καθένας δεν μπορεί να κάνει ότι του αρέσει, αλλά είναι ενταγμένος σε ένα πλαίσιο και διέπεται απο τον Νόμο και το Σύνταγμα.  Επομένως, όπως στην Φύση τα πάντα τα κυβερνά και κατευθύνει μιά ανώτερη λογική αλληλουχία, έτσι και στον αθλητισμό υπάρχουν απαράβατοι νόμοι και κανόνες στα αθλήματα, που δεν πρέπει να παραβιάζονται με καμιά δύναμη για να έχουν κύρος.   Στην περίπτωση του Αθλητισμού  η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή εκπροσωπεί την Ανωτάτη Αρχή, διότι αυτή ορίζει τους κανόνες των αθλητικών αγωνισμάτων, γεγονός που της προσδίδει τεράστιο κύρος, πέραν της ισοβίου θητείας των μελών της.

 

  Νικητής και   Νικημένος Ενα 

Η τάση που επικρατεί σήμερον να θέλουν να εξαπατήσουν και να νοθεύσουν την αρχή που εθέσπισε τους κανόνες  έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές που αναφέραμε προηγουμένως. Διότι τούτο σημαίνει ότι ο καθένας τείνει να φτιάξει τους δικούς του νόμους διότι δεν ανέχεται να έλθει δεύτερος, δηλαδή να μην είναι ο νικητής. Όμως προηγουμένως αναλύσαμε ότι και ο νικητής και ο νικημένος δεν διαφέρουν σε τίποτα, αν αγωνισθούν έντιμα με τους ίδιους όρους και κανόνες.  Επί πλέον οι νικητές έχουν την τάση να ανέβουν πιό ψηλά απο την φυσική τάξη , αφού με άνομα μέσα προσπαθούν να εξαπατήσουν εαυτούς και τους αντιπάλους ότι είναι οι νικητές. Γενικά θα λέγαμε ότι επικρατεί σήμερον στον αθλητικό στίβο η φιλαυτία και η κερδοσκοπία, παράγοντες που έχουν φέρει την κρίση στον αθλητισμό και ιδιαιτέρως στο ποδόσφαιρο , επειδή τα ποσά που εκεί διακυβεύονται είναι πολύ μεγάλα.  Οι άνθρωποι αυτοί -συχνά μεγαλόσχημοι και βαρύγδουποι- που έχουν βάλει τον αθλητισμό στην υπηρεσία  της κερδοσκοπίας και τον έχουν απογυμνώσει απο τις αξίες που προαναφέραμε, δεν διαφέρουν σε τίποτα απο τα βόδια που είναι ευτυχισμένα διότι τρώνε παχύ και άφθονο χόρτο σε ένα υγρό λιβάδι, ή με τα γουρούνια που ευφραίνονται να κολυμπούν στην λάσπη. Και το ωραίο είναι ότι συχνά κάνουν ότι θέλουν να  εξαγνισθούν απο  τις αμαρτίες που έχουν συσσωρεύσει στον αθλητισμό, και τρέχουν στα κανάλια και κάνουν λάβρες δηλώσεις, υβρίζονται, αγαπιούνται, συνωμοτούν, συμμαχούν, βγάζουν τα άπλυτα τους στην φόρα και αντί η κατάσταση να  βελτιωθεί διολισθαίνει προς το χειρότερον.  Είναι σαν εκείνον που, ενώ είναι λασπωμένος, θέλει με λάσπη να πλυθεί για να ξεπλύνει τις λάσπες του.

 

Ο Αθλητισμός απαιτεί Αλήθεια

Οπως στην ζωή έτσι και στον αθλητισμό η πραγματική σοφία είναι να αγαπάς την αλήθεια, και να μην την διαστρέφεις προς χάριν του κέρδους . Έτσι όμως αντί να διδάσκουν τον όχλο στην ευγενή άμιλλα και στην δικαιοσύνη, του εξάπτουν τα ανθρώπινα πάθη, τον φανατισμό  και την κατωτερότητα,  διότι θέλουν  να βγουν πρωταθλητές με οποιοδήποτε  αθέμιτο μέσον. Και ποιά είναι αυτά δεν χρειάζεται να τα αναφέρω τώρα, διότι είναι σε όλους γνωστά. Αρχίζουν απο την δωροδοκία, το ντοπάρισμα, την δημιουργία παρακράτους για την τρομοκράτηση των φιλάθλων και φθάνουν ως την χρησιμοποίηση της πολικής εξουσίας προς εξυπηρέτηση στο όνομα δήθεν της ομάδος, στην ουσία όμως  των σκοπών τους. Είναι επόμενον σε ένα τέτοιο έδαφος της κόπρου του Αυγεία να φυτρώνουν τα σαπρόφυτα και οι ταπεινές σκέψεις, τα πάθη, η βία ,το έγκλημα , η απληστία, ο φανατισμός, η ομαδική παραφροσύνη, τα οποία εκμεταλλεύονται οι ομαδάρχες για να επιβάλλουν τους όρους των στον Αθλητισμό, στην κοινωνία και στην Πολιτεία.

 

Φλογισμένες και Φανατισμένες Ψυχές

Και την κατώτερη αυτή ανθρώπινη ζύμη των φιλάθλων την πλάθουν όπως θέλουν επιτήδιοι και φαύλοι, για να μπορούν να ελέγχουν- όπως οι γκάνκστερ- το  παρασκήνιο επάνω στους άλλους ,  προς ικανοποίηση των  των άνομων  και απάνθρωπων  επιδιώξεων τους. Όταν η ψυχή φλογίζεται απο το πάθος τότε το άτομο γίνεται μάζα ευεπίφορη στα κελεύσματα των μεγαλο-παραγόντων του Αθλητισμού. Το άθλημα  ξεφεύγει απο την αποστολή του, που είναι η διάπλαση του σώματος και της ψυχής , ώστε μέσα απο την ψυχοσωματική αυτή  ανύψωση  να ωφεληθεί και το πνεύμα του ανθρώπου, σύμφωνα με το  “Νους Υγιής εν Πνεύματι Υγιή”.  Επομένως  μεταξύ των    σκοπών του Αθλητισμού, που  είναι πρωταρχικά η  Παιδιά(ευχαρίστηση) μας προσφέρει και την καλλιέργεια του σώματος και την ανύψωση  της ψυχής.

 

Το Ποδόσφαιρο Νοσεί

Οι παράγοντες του Ποδοσφαιρικού  Αθλητισμού σήμερον ηδονίζονται με το χρήμα και την προβολή που μεταφράζεται  και σε  πολιτική επιβολή.  Και ενώ   οι  μεγαλοπαράγοντες προσφέρουν για έναν ποδοσφαιριστή αστρονομικά ποσά,  είναι φειδωλέστατοι στο να προσφέρουν σε ένα ευγενή σκοπό ακόμη και  ελάχιστα ψιχία. Βέβαια αυτά τα πράγματα ούτε καν που τα σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι , αλλά κι’ αν τα εσκέπτοντο, δεν θα τα αντιλαμβάνοντο διαφορετικά,  διότι τους λείπει η Παιδεία και η Αρετή.

Σήμερα δυστυχώς τα πράγματα έχουν αντιστραφεί. Παλιά  αυτοί που σκοτώνονταν στην μάχη τους τιμούσαν θεοί και άνθρωποι. Σήμερον τιμούν άλλα ινδάλματα , όπως τους στάρ της σύγχρονης μουσικής και τους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές και θησαυριστές,   μόλις δε και μετα βίας τιμούν   τους αθλητές του Κλασσικού αθλητισμού.

 

ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ

 

Η Ολυμπιακή Φλόγα

Η Ολυμπιακή φλόγα είναι εμπνευσμένη απο τις φιλοσοφικές θεωρίες των Ορφικών (το πρωτόγονο Αυγό με την άπειρη θερμοκρασία και πίεση) και του Ηρακλείτου το Πυρ. Κατά τον Ηράκλειτο τα τρία στοιχεία του Σύμπαντος είναι1/το Πυρ η αείζωη αυτή δύναμη, 2/η Αρχή και Αιτία και 3/ο Λόγος και Σκοπός του Σύμπαντος. Επομένως το Πυρ είναι ένα απο τα πρώτα  αρχέτυπα  του ανθρώπου, γι’αυτό το σύμβολο αυτό της Ολυμπιακής Φλόγας ζει και θα ζει στους αιώνες , διότι το Πυρ είναι η ίδια η ζωή. Οι πεθαμένοι είναι παγωμένοι, όπως και το διάστημα ,  εντός του οποίου δεν μπορεί να ευδοκιμήσει η ζωή χωρίς συνθήκες που να προσφέρουν την θερμότητα, τον αέρα και την πίεση. 

 

Το Ιερόν  Φως του Χριστιανισμού

Ο Χριστιανισμός ο οποίος δανείσθηκε απο τον Ελληνισμό όλα τα σύμβολα και την τελετουργία του πήρε και το  Φως και το πήγε στην Ιερουσαλήμ.   Όμως αυτό το “άγιον  φως”    εκπροσωπεί εντελώς αντίθετες ιδέες απο τις Ελληνικές. Πρόκειται για θεοκρατικές και δογματικές αντιλήψεις  που δεν έχουν καμιά σχέση με τις επιστημονικές και φιλοσοφικές θέσεις των αρχαίων Ελλήνων.  Αυτές οι θεοκρατικές και αντιεπιστημονικές αντιλήψεις των Χριστιανών είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με την αρχαία Ελληνική Σκέψη και Σοφία. Η σχέση τους δηλαδή είναι όπως της φωτιάς με το νερό, που δεν μπορούν να συνυπάρχουν μαζί ταυτοχρόνως.  Οι θεοκρατικές ιδεοληψίες είναι δημιούργημα ενός κατώτερου κόσμου ποιμένων χωρίς βαθύτερη παιδεία και με ανεπτυγμένη την  λογική και συναισθηματική πλευρά του ανθρώπου.

Ο Ηράκλειτος είπε ότι η Αιτία  του κόσμου είναι το Πυρ(φωτιά) .   Η   αείζωη αυτή δύναμη είναι Αρχή  και Αιτία και Λόγος και Σκοπός του Σύμπαντος. Το Πυρ με την πύκωνση και την αραίωση του κάνει το αδιάκοπο Γίγνεσθαι μέσα σε μιά καταπληκτική ροή, σε μιά αέναη μεταβολή, σε κάτι που είναι αδιάκοπα καινούργιο , σε κάτι που αδιάκοπα ανανεώνεται και που αιώνια ήτο είναι και θα υπάρχει , χωρίς να το έχει φτιάξει κανείς, ούτε θεός ούτε άνθρωπος , αλλά μονάχο του, με τις ιδιότητες του και την ίδια του την δύναμη.

 

Ουδέν Κρυπτόν υπό τον Ηλιον

Εξ αυτού μπορούμε κάλλιστα ν’ αντιληφθούμε γιατί ανάβουν την Ολυμπιακή φλόγα απο τον Ήλιο αυτόματα χωρίς την παρέμβαση άλλων μέσων και χωρίς να καταφεύγουν σε θαύματα, όπως κάνει η Χριστιανική θρησκεία με το άγιο φως. Η φλόγα ανάβει μόνη της απο τις ακτίνες του Ηλίου στην Ολυμπία με την βοήθεια ενός κοίλου κατόπτρου. Περιττόν φυσικά να πούμε ότι η αφή του Χριστιανικού φωτός-  που έχει γίνει κατ’ απομίμηση της Ολυμπιακής φλογός- αλλά  με την επέμβαση θείων δυνάμεων , ούτε  λογική  και  φυσικά επιστημονική εξήγηση  έχει.  Γι’ αυτό στο ιερό του Ναού της Αναστάσεως στην Ιερουσαλήμ όπου λαμβάνει χώρα η αφή του “αγίου φωτός”, είναι μόνον ο πατριάρχης, ενώ αντιθέτως στην Ολυμπία η αφή γίνεται παρουσία πλήθους κόσμου, ο οποίος παρακολουθεί το φαινόμενο. Και υπάρχουν περιπτώσεις όπου η Ολυμπιακή φλόγα δεν άναψε διότι ο  ουρανός ήτο καλυμμένος με  νέφη. Στην περίπτωση όμως του “αγίου φωτός” ποτέ δεν είχαμε μιά αστοχία, διότι εδώ ισχύει η θαυματουργός επενέργεια του θεού μέσου του πατριάρχου και φυσικά κάποιου πυρείου ή αναπτήρος, κρυμμένου στις φαρδιές τσέπες του ράσου του ιεράρχου.

 

Οι Διαπλεκόμενοι Κρίκοι

Κατά τον φυσικό Δημόκριτο(420 π.χ) οι άτομες(που δεν τέμνονται) ουσίες , που είναι άπειρες, με την Ένωση τους κάνουν τα άπειρα πράγματα του κόσμου και με την διάλυση τους επιφέρουν την φθορά. Τα ίδια είχε διδάξει περίπου και ο Εμπεδοκλής (505-433 π.χ)  Γι’ αυτόν η Γένεση  είναι Ένωση και η φθορά είναι μεταβολή. Την μεταβολή την κάνουν τα ριζώματα , αναλλοίωτα και άφθαρτα μόρια, που ενώνονται με την φιλότητα και αποχωρίζονται με την αντίθεση (νείκος=φιλονεικία)  Αυτή είναι λοιπόν η έννοια των πέντε διαπλεκόμενων κύκλων, δηλαδή η ένωση των λαών ανεξαρτήτως χρώματος φυλής, εθνότητος κλπ. Αυτό είναι και το ιδανικό του Ολυμπισμού, να ενώσει και όχι να χωρίζει τον κόσμο μέσω του αθλητισμού,  σε ημέτερα παιδιά του δικού μας θεού και στους άλλους τους μη αρεστούς  . Τα διαφορετικά χρώματα   σημαίνουν το διαφορετικό χρώμα και την  διαφορετική κουλτούρα των πέντε ηπείρων  της Γης.

 

Η Ενωση των Λαών

Οι Έλληνες επειδή είχαν πρώτοι προχωρήσει στον πολιτισμό αντελήφθησαν την ωφελιμότητα της Ενώσεως των ανθρώπων και των λαών, και το έκαναν πράξη της ζωής τους με το δημοκρατικό πολίτευμα. Διότι η Ένωση σημαίνει Δικαιοσύνη, Αρμονία, και Συνεργασία και μέσω της συνεργασίας επέρχεται η Πρόοδος και η Ειρήνη. Το Δημοκρατικό πολίτευμα και οι δημοκρατικοί θεσμοί ενώνουν τις κοινωνίες μέσω του διαλόγου και της κοινωνικής συνοχής που επιτυγχάνουν. Αντίθετα, μέσω της Διχόνοιας επέρχεται η διάλυση και η καταστροφή των κοινωνιών.   Τα αυταρχικά καθεστώτα     της Ανατολής που αποβλέπουν   στην υποταγή της κοινωνίας στα κελεύσματα του δυνάστη, καλλιεργούν το δόγμα του “ Διαίρει και Βασίλευε” , το οποίο κάνει  αποτελεσματική   την διαίρεση και τον κατακερματισμό της κοινωνίας. 

 Ο Αθλητισμός είναι επίσης μιά έκφραση της Αλήθειας, διότι το αποτέλεσμα είναι καθαρό και απηλλαγμένο απο άλλα μέσα και παρεμβάσεις, εκτός απο την αξία του αθλητού .

 

Η Διαδοχή των Ολυμπιάδων

Η διαδοχή των Ολυμπιάδων ενέχει μέσα της κάποια  συμβολική  συνέχεια και αλληλουχία. Πριν τελειώσει η μιά Ολυμπιάδα  γεννιέται η επομένη, που θα λάβει χώρα μετά   τετραετίαν.  Η αλληλουχία αυτή δεν είναι τυχαία, αλλά εκφράζει την Ελληνική φιλοσοφία για το Ον και το μη Ον.  Ο Ηράκλειτος και άλλοι Έλληνες σοφοί πιστεύουν ότι το κάθε τι είναι γέννημα της αδιάκοπης μεταβολής. Ούτε αρχή έχει ούτε τέλος. Απο την πρώτης στιγμή που φαίνεται ότι έ΄χει μιά ορισμένη μορφή, απο την ίδια αυτή στιγμή  έχει μέσα του και το σπέρμα της αλλαγής, και αλλάζει χωρίς σταμάτημα, αδυσώπητα  και αμετάκλητα, σε κάτι άλλο που παίρνει σιγά - σιγά ή και γοργά την θέση του. Σε κάτι άλλο που είναι η συνέχεια του , που είναι η διαδοχή του. Αλλά και τούτο πάλι έχει μέσα του , ήδη απο την αρχή του το σπέρμα της αλλαγής και , δημιουργείται , μεταβάλλεται  σε άλλο , για να συνεχισθεί ξανά το ίδιο αιώνια. Στην αλλαγή της η πρωταρχική αυτή ουσία γεννά εκείνο που υπάρχει , δηλαδή το ΟΝ , και μαζί μ’αυτό την ίδια στιγμή γεννιέταικ’ εκείνο που σ’ αυτό θ’ αλλάξει  το ον, δηλαδή το αντίθετο , το ΜΗ-ΟΝ.

Ετσι κάθε Ολυμπιάδα που παρουσιάζεται έχει μαζί της την ζωή και τον θάνατο, και η επομένη το ίδιο, διότι θα γεννήσει την μεθεπομένη κ.ο.κ . Μέσα όμως στο νέο αρχίζει να παίρνει θέση το γηρασμένο  σαν συστατικό  του  και  μέσα στο γηρασμένο είναι το νέο που κι’ αυτό γηράσκει  σαν συνέχεια του νέου. Αυτή είναι η αλληλουχία των Ολυμπιάδων και αυτή είναι η διαδικασία κατά την οποία μιά μια έρχεται δίνει τους καρπούς της και πεθαίνει για να την διαδεχθεί η νέα κ.ο.κ Το ίδιο συμβαίνει και με τους αθλητές οι οποίοι κάποτε αποσύρονται αφού στεφανωθούν με τα Ολυμπιακά στεφάνια, για  ν’ έρθουν οι νεώτεροι . Επομένως θα ήτο ανοησία η Ελλάδα να μιμηθεί τους Ολυμπιακούς κάποιας άλλης πόλης.  Βεβαίως πρέπει να εκμεταλλευθεί απο την πείρα των προηγουμένων, αλλά ο νόμος της Αιώνιας Αλλαγής επιβάλλει την αποφυγή της αντιγραφής.

 

Η Εννοια του Χρόνου

Στην Δημιουργία δεν υπάρχει ούτε αταξία, ούτε χάος ούτε σύγχυση. Ολα γίνονται με Μέτρο.  Η ζωή κατά τον θείο Ηράκλειτο ανάβει και σβήνει με μέτρον. Το κάθε τι δεν μπορεί να ξεπεράσει το όριο του, την υπόσταση του και την κανονισμένη συμμετοχή του και την αιτία του στη γένεση και στην φθορά. Και το Μέτρον το δημιουργεί και το επιβάλλει ο αιώνιος  παγκόσμιος φυσικός Νόμος , η ΕΙΜΑΡΜΕΝΗ, συστατικό της πρωταρχικής ουσίας. Ο Χρόνος είναι κι’ αυτός συστατικό της πρωταρχικής ουσίας. Ο Χρόνος είναι αυτός που μετρά τις μεταβολές στο Σύμπαν. Οταν το Σύμπαν ήτο συμπυκνωμένο στο “Ορφικό ωόν” ούτε χρόνος υπήρχε διότι δεν υπήρχαν  μεταβολές . Τότε όλα γίνονταν την ίδια στιγμή(ταυτοχρόνως) γνωστά παντού. Επομένως ο παράγων Χρόνος εισήχθη απο τότε που συνέβη η Μεγάλη Εκρηξη και άρχισαν οι αλλαγές εν χρόνω και τόπω . Στους Ολυμπιακούς αγώνες είναι καθοριστικός και πιεστικός ο Χρόνος και θα ήτο αδιανόητον να μην έχει πρωταρχική θέση σ’ αυτούς όπου οι αλλαγές γίνονται τόσο γοργά.  Για τους αθλητές ισχύει το λεχθέν απο τον Ηράκλειτο “δις εις τον αυτόν ποταμόν ουκ αν εμβαίεις”  Διότι αν δεν μπορέσει ο αθλητής μέσα στις καθορισμένες χρονικά δοκιμασίες να επιτύχει το ποθητόν αποτέλεσμα και ν’ αποσπάσει την νίκην δεν του δίδεται άλλη ευκαιρία να το επαναλάβει.

 

Οι Ολυμπιακές Αξίες του Αθλητή

Για να δώσει ο αρχαίος αθλητής όρκο , έπρεπε προηγουμένως να κάνει   κάθαρση της ψυχής και του νού.  Η Κάθαρση επέρχεται μέσα απο την Αυτογνωσία  του ΕΓΩ , είτε αυτό είναι ατομικό, είτε αυτό είναι ομαδικό. Αυτό το ΕΓΩ αντιστοιχεί στο Συμπαντικό σύνολο , το οποίον σαν σύνολο έχει το Συμπαντικό ΕΓΩ, ενώ ταυτοχρόνως κάθε απειροελάχιστο μέρος του διαθέτει κι’ αυτό το δικό του ΕΓΩ. Μετά την κάθαρση και την πνευματική ανύψωση κατακτάται η Αλήθεια  και η Αρετή, απαραίτητα στοιχεία για τον αθλητή που ελάμβανε μέρος στους αγώνες και μάλιστα στους Ολυμπιακούς . Σε αντίθεση με τον όχλο που φυτρώνουν  μέσα του όλες οι ταπεινές σκέψεις με τις κακίες και την κατωτερότητα του , οι αθλητές που ελάμβανον μέρος στους αγώνες έπρεπε να είναι απηλλαγμένοι απο τα ανθρώπινα πάθη, την κυριαρχία της σάρκας και την απληστία για χρήμα ή και δόξα, πέραν της κανονισμένης. Γιατί αν ένας Ολυμπιονίκης δεν καθαρισθεί απο τα πιό πάνω πάθη τότε γίνεται επικίνδυνος στην κοινωνία-και ιδία στους νέους με το κακό παράδειγμα τους. Τέτοιοι επιτήδειοι και φαύλοι αθλητές θα μπορούσαν να απλώσουν την σκλαβιά και το σκοτάδι επάνω στους άλλους και να τους εκμεταλλευθούν με άνομες  και απάνθρωπες φιλοδοξίες. Όταν το σώμα πονάει φλογίζεται και η ψυχή . όπως ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή μιά τραυματισμένη ψυχή δεν επιτρέπει στο σώμα να αγωνισθεί αποτελεσματικά. Μιά ευκίνητη ψυχή κυβερνά καλύτερα το σώμα και κυριαρχεί πάνω του , όπως ο θείος Νόμος κυβερνά το Σύμπαν. Επομένως οι αθλητές πρέπει να εξαγνισθούν για ν’ ανέβουν ψηλά σε ανώτερες μορφές του Γίγνεσθαι. Κάθε όμως σκαλοπάτι το σμιλεύει ο ανθρώπινος πόνος και μόχθος, τον οποίον πρέπει να καταβάλλει κάθε αθλητής για να ανυψωθεί. Τα σιχαμερά είδωλα που προσπαθούν με το ντοπάρισμα ή άλλα άνομα μέσα   να επιπλεύσουν είναι σαν τα γουρούνια που κυλιούνται στην λάσπη για να βρουν την ηδονή.

Ο αθλητής την ώρα που πηγαίνει για την νίκη δεν πρέπει να έχει στην σκέψη του κανένα κίνητρο κέρδους παρά μόνον ν’ αγωνίζεται για την αλήθεια και την αρετή.  Λίγο πριν θα πρέπει να θέσει τον εαυτόν του σε εσωτερική σιγή αυτοσυγκεντρώσεως, μιά κατάσταση μή-κίνησης, που όμως βλέπει με τα μάτια του νου και της ψυχής του όλη την πορεία του αθλήματος του. Η επίγνωση είναι μιά απλότητα και αμεσότητα , και τότε ο νους άδειος απο ανόητες σκέψεις αφήνει χώρο στο Παρόν, στο αγώνισμα που θα κρίνει την νίκη. Πρόκειται για το “νυν” του Αριστοτέλη.  Ο δρόμος της επίγνωσης είναι μοναχικός και απαιτεί ανδρεία και αλήθεια τα οποία απελευθερώνουν το άτομ απο τα δεσμά του ΕΓΩ.

 

Ο Όρκος

Αποκαθαρμένοι  και εξαγνισμένοι οι αθλητές με οδηγό την αρετήν έφθαναν  στην τελειοποίηση.  Τα στάδια που περνούσαν για τον σκοπό αυτό ήσαν : α/ Φύση - Φυσική Ικανότητα, β/ Θεωρία - Μάθηση και γ/ Άσκηση . Οι Αρετές κατά τον Αριστοτέλη διακρίνονται σε σωματικές , διανοητικές και ηθικές.  Τελετές καθαρμού γινόνταν σε κρίσιμες στιγμές, όπως λ. χ σε καταστάσεις ασθενείας (προ του θανάτου) , ενοχής , προ της μάχης, προ των αγώνων,   ως  υλικό δε καθαρμού εχρησιμοποιείτο  το Ύδωρ. Κατά την τελετή καθαρμού στους αγώνες των Ισθμίων , οι αθλητές ωρκίζονταν μπαίνοντας μέσα στο νερό.

Κατά την Ελληνική Αρχαιολογία ο Ορκος ήτο “υιός της Εριδος” και ο παραβάτης του ετιμωρείτο απο την θεία Δίκη διότι αυτό εθεωρείτο Ύβρις. Το κείμενο του όρκου ήτο ύμνος αναγνωρίσεως του νικητή(ύμνος στο Σώμα) Οι αθλητές αγωνίζοντο γυμνοί στο σώμα διότι ήσαν ενδεδυμένοι με την αρετή στην ψυχή(ύμνος στην Ψυχή) και καταξιώνονταν οι σωφρονέστεροι(ύμνος στο Πνεύμα) Επομένως ταίριαζε απολύτως το απόφθεγμα “Νους υγιής εν σώματι ηγιή” Υπήρχε η εντύπωση ότι μόνον ο φόβος των θεών εγγυάται την τήρηση του όρκου. Σήμερα που απομυθοποιήθηκε ο Γιαχβέ ο όρκος έχασε την δεσμευτική ισχύ που είχε στο παρελθόν. Δεδομένου δε ότι ο όρκος  στην συνείδηση δεν απέκτησε την δύναμη που επιβάλλεται , διότι οι συνειδήσεις σήμερα δεν είναι ελεύθερες, ούτε αγνές και αγαθές , αλλά αντίθετα είναι δόλιες , κακές και υποδουλωμένες στην ύλη. Υπάρχει λοιπόν κενό και το κενό αυτό το  διαπιστώνουμε στους Ολυμπιακούς αγώνες όταν οι αθλητές συλλαμβάνονται επ’ αυτοφώρω να προσπαθούν με δόλια μέσα να αποσπάσουν την νίκη. Για να γίνει η δέουσα σωματική, ψυχική και νοητική προετοιμασία των αθλητών εκαλούντο δέκα μήνες προ των αγώνων στην Ολυμπία.  Τις μεσημβρινές ώρες οι αθλητές συνοδευόμενοι απο τους συγγενείς τους συμπολίτες και τους προπονητές τους μετέβαιναν μπρος στο άγαλμα του Οκίου Διός όπου έδιναν τον νενομισμένο όρκο. Αυτή ήτο μιά σιδηρά δέσμευση που ο αθλητής δεν διενοείτο να την παραβιάσει, διότι ήτο υπεύθυνος ενώπιον θεού και ανθρώπων. Ο όρκος των αθλητών δινόταν με παρατεταμένη την δεξιά χείρα με εκτεταμένους τους δακτύλους, σε ημιανάταση. Ο συμβολισμός ενέχει την μοναδικότητα του κάθε αθλητού βάσει των δακτυλικών αποτυπωμάτων του. Σήμερα η μοναδικότητα αυτή και ο λόγος της τιμής του αθλητού έχει αντικατασταθεί απο  τις διάφορες χημικές εξετάσεις για την ανίχνευση τυχόν απηγορευμένων ουσιών στο αίμα. Τελικά αυτή η “μέθεξη” έφερνε τον άνθρωπο πιό κοντά στην Αλήθεια , την Δικαιοσύνη, την Σοφία , την Αρμονία, στο Καλό κ’ Αγαθό, και στο Κάλλος και την Ελευθερία.

 

Η Αξιοκρατία

Οι Ολυμπιακοί αγώνες είναι το κατ’ εξοχήν βάθρο της  πιό ψυχρής και ακτήρμονας Αξιοκρατίας. Για μένα λέγει ο Ηράκλειτος ο Ενας αξίζει για δέκα χιλιάδες, φθάνει να είναι άριστος. Ο αθλητής ενώπιον των αγώνων ήτο αυτός και οι σωματικές, ηθικές και διανοητικές ικανότητες του και μόνον. Διότι οι αγώνες γίνονται δημοσία και όχι σε κλειστά και ανεξέλεγκτα μέρη όπου υπεισέρχεται η ανθρώπινη παρέμβαση. Ούτε  μπορεί να επηρεάσει η εύνοια κάποιου μονάρχου ή πλουσίου , όπως συχνά συμβαίνει με άλλες απονομές βραβείων κατά την παρούσα εποχή της αναξιοκρατίας. Σήμερα με την καθιέρωση αγώνων για άτομα με ειδικές ανάγκες (Παρα-Ολυμπιάδες) η αξιοκρατία έχει νοθευθεί διότι τα άτομα αυτά καίτοι είναι αξιέπαινα για την υπεράνθρωπη προσπάθεια και το  αγωνιστικό  τους πνεύμα για την νίκη, όμως το σώμα τους πονάει και μαζί τους και η ψυχή.  Άρα δεν πληρούν τους όρους των Ολυμπιακών προτύπων , δηλαδή της σωματικής , ψυχικής - ηθικής και νοητικής υγείας.  

 

Η Ευγένεια της Ψυχής των Νέων

Οι νέοι διαθέτουν υπέρμετρο ιδεαλισμό και η ψυχή τους είναι  πολύ ευαίσθητη. Αντίθετα, οι ηλικιωμένοι είναι προσκολλημένοι στην ύλη και στον υλικό ευδαιμονισμό.  Τούτο συμβαίνει διότι η ζωή τους προσγειώνει στην σκληρή πραγματικότητα και κάνουν  αρκετές ηθικές παραχωρήσεις προκειμένου να απολαύσουν τα υλικά αγαθά. Γι’ αυτό ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος έλεγε “Καλά θα ήτο όλοι οι Εφέσιοι που πέρασαν την εφηβική ηλικία να κρεμασθούν και ν’ αφήσουν στα ανήλικα την πόλη. Γιατί έδιωξαν τον Ερμόδωρο, τον πιό καλό ανάμεσα στους άνδρα, λέγοντας:  Κανένας απο μας να μην είναι ο πιό καλός, κι αν είναι κανείς , να πάει αλλού και σε άλλους” Επομένως δεν είναι τυχαίο ότι οι αγώνες γίνονται μόνον για τους νέους.

 

Η Σεμνότης και το Ηθος των Αθλητών

Η αλαζονεία, η οίηση, η προκλητικότης, τα βάρβαρα  ήθη και ο “βεντετισμός  δεν αρμόζουν στον αθλητή.  Ο Ηράκλειτος έλεγε ότι “ Η οίηση είναι εμπόδιο στην προκοπή” και ακόμη ότι  “ Οι τιμές κατασκλαβώνουν τους θεούς και ανθρώπους” Οι αθλητές που είναι ανερμάτιστοι μετά την πρώτη τους διάκριση γίνονται αλζώνες και οκνηροί και όπως λέγει ο λαός “  ιππεύουν την κάλαμον” . Τούτο όμως γίνεται εμπόδιο  της περαιτέρω προόδου και βελτιώσεως των, διότι σταματούν τις επίπονες προπονήσεις και την εξάσκηση και περνούν τον καιρό τους μεσα στην τρυφηλότητα και την γλυκιά ζωή , που είναι η καταστροφή των αθλητών. Επομένως ο πιό σύντομος δρόμος για να φθάσει κανείς την δόξα  είναι να γίνει καλός και να συνεχίσει τον αγώνα αυτόν χωρίς διακοπή. Οσοι επιζητούν τα εφήμερα και τα φθαρτά  μένουν μακριά απο την Αλήθεια και την Δικαιοσύνη, τρέχουν όμως πίσω  απο τον αχόρταγο πόθο και τις τιμές και τις δόξες, γιατί δεν έχουν μυαλό. Οι αθλητές - βεντέτες γρήγορα εξηφανίσθησαν απο τον στίβο.

 

 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΗΘΙΚΗΣ

 

Επιθυμία και Αναγνώριση

 Κάθε άτομο έχει μιά τάση επιθυμίας προς τον αθλητισμό , αλλά ταυτοχρόνως  τάση της αναγνώρισης και προβολής. Αυτή η επιθυμία για αναγνώριση στον Αθλητισμό όσο κι’ αν θεωρητικά πρέπει να είναι ουδέτερη και σε αθώα μορφή, στην πράξη ο ανταγωνισμός οξύνει τα πράγματα, δημιουργεί περίπλοκα προβλήματα  και απαιτεί διαρκή θεωρητική κριτική αυτοκυριαρχία. Οπου διαταράσσεται αυτή η σχέση Ε(πιθυμία)=Α(ναγνώριση) τότε έχουμε φαινόμενα συμμετρίας και έντασης. Με την μεσολάβηση μεταξύ των δύο της ηθικότητας, η ένταση μπορεί να χαλαρωθεί. Συχνά αυτή η επιθυμία για αναγνώριση στον αθλητισμό δεν αφορά μόνον άτομα, αλλά και ομάδες και  έθνη. Μολονότι κάθε αναμέρτηση αφήνει μόνον  μία δυνατότητα ΕΣΥ ή ΕΓΩ , δεν πρέπει να εκμηδενίζει και να υποβιβάζει τον αντίπαλο, διότι στο κάτω της γραφής είναι μία μόνον δοκιμασία στις τόσες που προηγήθηκαν και σ’ αυτές που θα ακολουθήσουν

 

Επιθετικότητα και Βία

Επιθετικότητα σημαίνει άρνηση και αντίθεση προσπάθεια επιβολής και επικράτησης, ρήξη και σύγκρουση, προσβολή, διάθεση για ηθελημένη και σχεδιασμένη υποταγή και καταστροφή του άλλου, του αντιπάλου, της εχθρικής παρατάξεως.  Η επιθετικότητα συνδέεται έτσι άμεσα με δύναμη , εξουσία, κυριαρχία, βία.  Η καλύτερη άμυνα στην επιθετικότητα είναι ο διάλογος και όπου δεν περνά αυτός τότε καταλήγει στην αντίπαλη βία, στην αντι-βία. Η πηγή της επιθετικότητος βρίσκεται στην περιοχή των ενστίκτων.  Αυτή σε ελεγχόμενη κατάσταση μπορεί να γίνει θετική κινητήρια δύναμη, ενώ αν ξεφύγει απο το μέτρον γίνεται καταστρεπτική .  Η Ηθική του Αθλητισμού μπορεί να βάλει φραγμό στην επιθετικότητα και να την μετατρέπει σε ευεργετική δύναμη . Η υπέρβαση της βίας στον αθλητισμό γίνεται με την τριαδική δομή, ήτοι με την παρέμβαση στην διαδική δομή”αντίπαλος-αντίπαλος” ενός τρίτου, δηλαδή του διαιτητού, αθλητικού δικαστή, της κοινής γνώμης κλπ Πάντως το πρόβλημα της βίας στις μέρες μας είναι ένα γενικότερο πρόβλημα και όχι μόνον του αθλητισμού , σχετίζεται δε με την  διεθνής εξουσία η οποία   αναπαράγει την επιθετικότητα στις κοινωνίες, στα άτομα και ίδίως στους νέους,   με κάθε μέσον προς εξυπηρέτηση των σκοπών της, της επιβολής  της παγκόσμιας εξουσίας της.

 

Διαφήμηση και Κατανάλωση

Η διαφήμιση του αθλητισμού είναι επιτρεπτή και ευνοϊκοί όταν πρόκειται για την προβολή και διάδοση του. Υπάρχει όμως και η διαφήμιση που εκείνη που ο αθλητισμός γίνεται εμπόρευμα της διαφήμισης , προς εξυπηρέτηση των νόμων της αγοράς. Αυτού του είδους η εμπορευματοποίηση(Marketing) του αθλητισμού στο βωμό της διαφήμισης είναι αρνητική και πρέπει ν’ αποφεύγεται.  Ο προσανατολισμός  του αθλητισμού προς το Marketing εμφανίζει τάσεις απολυταρχίας  και αποβλέπει στην χειραφέτηση του αθλητικού φαινομένου και των φιλάθλων προς εξυπηρέτηση των νόμων της αγοράς. Μέσω αυτής της διαδικασίας λαμβάνει χώρα η συναλλαγή, η αλλοτρίωση, η άρνηση της ατομικότητας και προσωπικότητας, η εξάλειψη της διάκρισης του ατόμου και της ομάδος, η αποξένωση των φιλάθλων απο τους αγώνες(το διώξιμο των φιλάθλων απο τα γήπεδα), η υποβάθμιση της σκέψης, το κενό στις διαπροσωπικές σκέψεις, ο δογματισμός , η εμφάνιση του αφέντη και του παρία, η προβολή των “ειδώλων” και  της “βεντέτας” στον αθλητισμό κ.α Αυτά τα αντι-αθλητικά φαινόμενα πρέπει να στιγματισθούν ώστε να εξυγιανθεί ο αθλητισμός απο την δαγκάνα του Marketing και της αγοράς.

 

Προπαγάνδα-Χειραγώγηση

Η προπαγάνδα η οποία χειρίζεται όλες τις μορφές του λόγου έχει προσλάβει στην εποχή μας γιγαντιαίες διαστάσεις.  Όπως συμβαίνει και με την διαφήμιση  δεν ήτο δυνατόν, η προπαγάνδα να αφήσει εκτός του πεδίου δράσεως της  τον αθλητισμό. Ο τεχνολογικός πολιτισμός μας έχει χαρίσει τα ισχυρότερα όπλα χειραφέτησης των κοινωνιών μέσω της προπαγάνδας , την οποίαν οι αδίστακτοι παγκόσμιοι εξουσιαστές και οι υποτακτικοί τους χειρίζονται χωρίς κανένα φραγμό και μέτρον.  Κατά τον πατέρα της προπαγάνδας Γκέμπελς “λέγε , λέγε κάτι θα μείνει” , ενώ ο Χίτλερ έλεγε ότι “το μεγάλο ψέμμα πιάνει καλύτερα απο το μικρό”. Οι σημερινοί προπαγανδιστές θεωρούνται βετεράνοι στο είδος τους σε παγκόσμιο επίπεδο, σε βαθμό μάλιστα να περνούν την εικονική πραγματικότητα σαν πραγματική εικονικότητα και τανάπαλιν και να εξαπατούν ξεδιάντροπα την κοινή γνώμη.  Κατόπιν τούτου πρέπει να γίνει απεγκλωβισμός του αθλητισμού απο την προπαγάνδα και τα κίνητρα της με την εισαγωγή της νέας ηθικής που δεν είναι  και τόσο νέα,  αφού εξεπήγασε απο την αρχαία  Ολυμπία.

 

Ανθρωπολογία και Αθλητισμός

Οι δύο τάσεις της Ανθρωπολογίας, ήτοι η Φυσιολογία και η Κοινωνική Ανθρωπολογία , επηρεάζουν τον αθλητισμό. Ο χώρος της Φυσικής ανθρωπολογίας επιδρά στον βιολογικό χώρο του αθλητισμού(υγεία, σώμα, όργανα, κλπ) ενώ, η κοινωνική ανθρωπολογία ενδιαφέρεται γιατους τρόπους της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η αποικιοκρατία εκμεταλλεύθηκε τον αθλητισμό για τους δικούς της σκοπούς ήτοι για την επιβολή του λεικού ανθρώπου πάνω στους εγχρώμους.  Στις δεκαετίες 1920-1940 ο Φασισμός και Ναζισμός  εβελτίωσαν  την φυλετική ανθρωπολογία με την εισαγωγή της αρειανής φυλής και την συνέδεσαν άρρηκτα με τον αθλητισμό για την αναπαραγωγή της ανωτέρας φυλής. Στην εποχή μας ενώ ανεπτύχθη τα μέγιστα η  Φυσιολογία, παράλληλα ανεπτύχθη και η  Κοινωνική Ανθρωπολογία για τους σκοπούς και προς την κατεύθυνση που ανεπτύχθησαν πιό πάνω. Η Φυσική Ανθρωπολογία μελέτησε το σώμα του αθλητή σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς κλάδους, γεγονός που είχε σαν αποτέλεσμα την βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων, αλλά ταυτοχρόνως με την ανακάλυψη των βελτιωτικών στοιχείων μπορεί ν’ ανιχνεύει και τις βλαβερές αναβολικές ουσίες, που λαμβάνουν οι αθλητές για να διακριθούν άπαξ, αδιαφορώντες για τα δυσμενή αποτελέσματα επί της υγείας των.  Η κατεύθυνση της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας βρίσκεται πάντα υπό την αίρεση της ιδεολογικής υποψίας και πρέπει να αναλύεται επιστημονικά , έτσι ώστε στο κέντρο να βρίσκεται πάντα ο διάλογος, η κριτική, η θεωρία και η φιλοσοφία.

 

Η Ελληνική Παράδοση

Η Ελλάδα διαθέτει  την  πλουσιότερη  αθλητική παράδοση στον κόσμο,   αφού πρώτη έθεσε τις βάσεις της αθλητικής ιδέας. Όμως η διακοπή της ιδέας αυτής λόγω της Χριστιανικής  καταστροφής του Ελληνικού πνεύματος και μαζί και του Αθλητισμού   μας αποξένωσαν επί πολλούς αιώνες απο τον Αθλητισμό, έως προσφάτως, χωρίς ποτέ να απαλλαγούμε απο το Ελληνοχριστιανικό μας σύμπλεγμα. Επομένως υπάρχει μιά καθυστέρηση στην  θεωρία  και στην πράξη στα Ελληνικά πανεπιστήμια και στην Ελληνική παιδεία, η οποία ποτέ δεν πίστεψε στην αθλητική ανάπτυξη των νέων. Τώρα οι καιροί έχουν ωριμάσει και πρέπει να δημιουργηθεί στην χώρα μας ένα μόνιμο παγκόσμιο αθλητικό κέντρο στα πλαίσια του σύγχρονου Ολυμπισμού.

Οι ελλείψεις μας δεν πρέπει να εισαχθούν απο το εξωτερικό , αλλά επιβάλλεται να αναπτύξουμε τις δικές μας αρχαίες και νεώτερες  διαχρονικές  αξίες, ιδέες, γνώσεις και εμπειρίες.  Αυτό όμως απαιτεί σοβαρή έρευνα στον τομέα του αθλητισμού σε πανεπιστημιακό επίπεδο, η οποία έρευνα   να περιλάβει και την επιστημονική έρευνα και διάλογο  πάνω στην αθλητική γεωγραφία και προσωπογραφία της ανθρωπότητος, σύμφωνα με τα πορίσματα της προοδευτικής ανθρωπολογίας και του ανθρωπισμού.  Με τον όρο προοδευτική Ανθρωπολογία  εννοούμεν  την επιστημονική διασύνδεση της Φυσικής και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας με την Φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες, τις πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες της αρχαίας Ελλάδος, την θεώρηση του αθλητισμού  υπο το σημερινό πρίσμα της παγκοσμιοποίησης , αλλά και των ιδιαιτεροτήτων εκάστου λαού,  και των κοινών στόχων και  πεπρωμένων  της παγκοσμίου κοινωνίας. 

Η εγκαθίδρυση  της Νέας Τάξης δημιουργεί δυσοίωνες συνθήκες για  ένα  τέτοιο εγχείρημα, διότι τόσον η χώρα μας τελεί υπο ιδιότυπη κατοχή, αλλά και  ο κοσμος κυριαρχείται υπο αντιαθλητικών και αντι-ζωικών δυνάμεων. Επομένως  θα ενεργούσαμε σαν “ένας Έλλην μέσα στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία” .  Εξ άλλου η σημερινή Ανθρωπολογία είναι η “εκλεκτή κόρη” της νεοαποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού”. Όμως αυτό δεν πρέπει να μας νεκρώνει κάθε αγωνιστικότητα σαν Έλληνες, να διαδώσουμε στην διψασμένη ανθρωπότητα των δύο τρίτων του πλανήτη τα νέα μηνύματα του ωραίου, ελεύθερου , δίκαιου, και πανανθρώπινου αθλητισμού.  

 

Τεχνοκρατία και Αθλητισμός

 Η Τεχνοκρατία είναι νοσηρό και επικίνδυνο ιδεολογικό και πολιτικοκοινωνικό φαινόμενο , είναι ιδεολογία στην διάθεση του άκρατου  νεοφιλελευθερισμού και του ιμπεριαλισμού. Ουσιαστικά  πρόκειται για την υποταγή της σύγχρονης Τεχνολογίας στο εξουσιαστικό σύστημα και της Πολιτικής στους τεχνοκράτες-γραφειοκράτες υποτακτικούς του συστήματος. Γι’ αυτούς η θέση της κυριαρχίας του ανθρώπου πάνω στην τεχνική αντικαθίσταται απο την κυριαρχία της τεχνικής πάνω στον άνθρωπο.  Επομένως ο Αθλητισμός μέσα στα πλοκάμια της Τεχνοκρατίας είναι ένα φαινόμενο που προσιδιάζει περισσότερο με αγέλη και ορδή ή καλύτερα με εκκολαπτήριο ενός σύγχρονου ορνιθοτροφείου, έτοιμου να οδηγηθεί προς σφαγήν.   Η Τεχνοκρατία αδυνατεί να διαγνώσει την διαφορά ανθρώπου απο μηχανή και τον Υπολογιστήν , ενώ ο Βιολογισμός αδυνατεί να διαγνώσει την διαφορά μεταξύ του ανθρώπου και των υπολοίπων εμβίων όντων. Ετσι η επιθετικότητα μπορεί να θεωρηθεί σαν κανόνας κάθε είδους συμπεριφοράς , διότι και ο άνθρωπος γι’ αυτούς δεν διαφέρει απο ζώον.   Επομένως ο παράγων Άνθρωπος πρέπει να είναι το Υποκείμενο του Αθλητισμού και το κέντρο και το μέτρον και η ουσία του.

 

Αρχαίες Αναφορές σε Αθλητικούς Αγώνες

Για περισσότερες πληροφορίες για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό του σώματος στην αρχαία Ελλάδα όρα και τα κάτωθι:  ??????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????

  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1/Φιλοσοφία1,Θεωρία του Ελληνικού Αθλητισμού, σελίς 143-301, Γεώργιος Φαραντος,εκδόσεις Τέλεθριον

2/ Ομήρου “Ιλιάς” Ραψωδία Ψ, στίχοι 257-895, μετάφραση Ο Κομνηνού - Κακριδή, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, Εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

3/Ομήρου “Οδύσσεια”, Ραψωδία Θ, στίχοι 94-265, μετάφραση Κακριδή, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

4/ Πλάτων “Νόμοι” κεφάλαιο  Ζ, VII , 804C-806C, κεφάλαιον Η, VIII 832e-836e, κεφάλαιον ΙΒ, XII, 942a-945b, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

5/Αριστοτέλης “Πολιτικά” κεφάλαιο Θ, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

6/Ξενοφών “Απομνημονεύματα”, Ιιι4-Ιιι12  και “Συμπόσιον” ΙΙ 17-ΙΙ 23, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

7/Λυσίας, “Ολυμπικός”, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

8/Πίνδαρος, ΝΕΜΕΑ I-XI, ΙΣΘΜΙΑ I-VIII, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

9/Φιλόστρατος, “Γυμναστικός”, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

10/ Ξενοφάνης , απόσπασμα 2

11/ Ευριπίδης, απόσπασμα 284, Αυτόλυκος

12/ Βιτζέντζος Κορνάρος, “Ερωτόκριτος” , Β,105-120,  517-546,  1319-1348,  Δ, 1645-1898,

13/Δημοτικά Τραγούδια, “Ο Θάνατος του Διγενή “, “Κλέφτικα” 

ΣΤΟΝ ΙΣΤΟΧΩΡΟ <ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΛΑΔΙ ΕΛΙΑΣ> ΘΑ ΒΡΕΙΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ (IN THIS SITE YOU WILL FIND THE SCIENCE OF ATHLETISM )

ΣΤΟΝ  ΙΣΤΟΧΩΡΟ <ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΛΑΔΙ ΕΛΙΑΣ>

ΘΑ ΒΡΕΙΣ 

ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ , ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ , ΣΕ ΤΙ ΑΠΟΒΛΕΠΟΥΝ , ΠΟΙΟΙ ΤΟΥΣ ΙΔΡΥΣΑΝ ΠΩΣ ΔΙΕΞΗΓΟΝΤΟ ΣΤΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ , ΠΟΙΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΠΛΗΡΟΥΣΑΝ 

ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΩΣ ΤΗΝ ΟΛΥΠΙΑΔΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΥ 2004

ΕΙΝΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΝΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΜΕΛΕΤΗΤΗ, ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΚΑΙ ΑΘΛΟΥΜΕΝΟ ΑΤΟΜΟ.

THE OLYMPIC  GAMES AND  ANCIENT HELLENIC ATHLETIC  CULTURE  YOU CAN FIND IN THE SITE:

"ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΛΑΔΙ ΕΛΙΑΣ" (FOR  A BRANCH OF OLIVE TREE)

YOU WILL FIND THE OLYMPIC SPIRIT AND THE SCIENCE OF ATHLETISM VERY USEFUL FOR  READERS , RESEARCHERS AND ATHLETES

AMPHIKTYON